| Guest |
APRE Tekstil mallarının; kullanım özelliklerini, tutumunu ve görünümünü geliştirmek amacı ile, genellikle boyama işleminden sonra, satışa sunmadan önce yapılan işlemlere APRE denir, Apre işlemlerini bitim(son) işlemleri de denir. Apre işlemleri iki konu dikkate alınarak sınıflandırılabilir: 1. Elyafın cinsi ve kalitesine göre apre işlemleri 2. İşlemin yapılış şeklini dikkate alarak apre işlemleri Bunlarda kendi aralarında ayrılırlar; 1. Elyafın cinsi ve kalitesi dikkate alınarak yapılan apre işlemleri: a) Selüloz esaslı mamullere yapılan apre işlemleri b) Protein esaslı mamullere yapılan apre işlemleri c) Sentetik esaslı mamullere yapılan apre işlemleri 2. İşlemin yapılış şeklini dikkate alarak yapılan apre işlemleri : a) Mekanik apre (Kuru apre) b) Kimyasal apre (Yaş apre) MEKANİK (KURU) APRE Bastırma, kesme,tüylendirme,traşlama,zımparalama gibi mekanik etkilerle, büyük çoğunlukla mamule kuru halde yapılan apre işlemleridir. Bu işlemler sırasında herhangi bir kimyasal madde kullanılmadığından, kimyasal bir bağ söz konusu değildir. Bazı durumlarda mamule işlemler sırasında, su ve yardımcı maddeler etki ettirilirse de aplikasyon söz konusu olmadığından kimyasal bir bağda meydana gelemez. Şardonlama, makaslama,zımparalama, fırçalama, sanfor,kalandırlama,mangıllama,krinkıl apresi, plise ve kalıcı ütü apresi, gofre apresi, fikse(çekmezlik apresi),degatür, presleme,ratine ve hav palisaj apresi, kalıplama gibi apreler mekanik apre sınıfına girer. KİMYASAL (YAŞ) APRE Herhangi bir aplikasyon yöntemine göre, apre maddeleri, bir sıvı içinde(genellikle su) çözünmüş olarak mamule aktarılır ve bu sırada, apre maddeleri mamule; hidrojen köprüleri, vandervals kuvvetleri veya moleküllerin dipol çekim kuvvetleri şeklinde kimyasal bağlarla bağlanır. Not:Bazı hallerde apre maddesi sentetik olarak üretilen elyafa bir kopolimer olarak katılabilir. Yumuşaklık apresi, sentetik apresi, dolgunluk apresi, kiritici apre, su geçirmez apre, su itici apre, yanmazlık apresi, buruşmazlık apresi, saydamlaştırma apresi, antiseptik apre, keçeleşmezlik apresi, güve yemezlik apresi, antiseptik apre, antipilling apresi başlıca kimyasal yani yaş apre türleridir. ŞARDONLAMA Dokuma ya da örme kumaşların ipliklerinin içerisinden liflerin çekilerek kumaş yüzeyine çıkarılması ve böylece tüylendirilmiş yüzeyli bir kumaş görünüşü oluşturulmasıdır.Kısacası; kumaş yüzeyinin mekanik etkilerle tüylendirilmesi işlemine şardonlama denir. Yakma işleminin tam tersi bir işlemdir. Enlemesine açık durumdaki kumaş, dönen doğal veya metalik ince teller ya da zımpara kaplı dönen silindirler ile aksi yönde geçirilir.Bu işlem sırasında, kumaşı oluşturan ipliklerin içinden lifler dışarı doğru çekilerek kumaşın yüzeyi tüylendirilir. Yün, pamuk, poliester ve poliakrilnitril mamüllere yoğun olarak, rayonda nadiren tercih edilir.İpeğe uygulanmaz.Son yıllarda pamuklu örme kumaşlarda yoğun olarak uygulanmaktadır.Birçok şardonlu kumaş şardonlamadan sonra tek yönde fırçalanarak kesin bir yön kazandırılır.Böylece şardonlu yüzey daha üniform bir hal alır.Şardonlama ile; mamülün ısı yalıtma özelliği artar; dolgun ve yumuşak bir tutum kazandırılır;doku şeklini ve deseni kısmen örterek, renkler arasındaki geçiş kibarlaştırılır; doğal, su ve leke itici özellikler verir;gevşek dokunmuş kumaşı gizler. Battaniye, palto, manto gibi mamullerde şardonlama yapılır.Doğal Dikenli ve Metalik Şardonlama Maddeleri olarak 2 şardonlama makinesi vardır. MAKASLAMA Kumaş yüzeyindeki hav tüycüklerini tamamen uzaklaştırmak ya da bunları belirli bir yükseklikte, düzgün bir seviyede kesmek amacı ile yapılır. Makaslama bir çok durumda şardonlamayı izleyen bir kuru (mekanik) apre türüdür.Makaslamada kumaş kalınlığının hep aynı olması istenir.Kumaşın ters yüzünde düğümler varsa, makaslama sırasında, kumaş düğümler yüzünden fazla kalkacağından kesilecektir. FIRÇALAMA Kumaş yüzeyinde, şardon ve makaslamadan sonra liflerin kalmasını engellemek için yapılan mekanik(kuru) bir apre işlemidir.Fırçalamada dönen etkili fırçalar kullanılır.Fırçalamadan sonra kumaş parlaklık, yumuşaklık kazanır.Fırçalama; dokuma; örme,dantel yapılı kumaşlarda uygulanabilir. Fırçalama;kumaş yaş ve kuru durumda yapılabilir.Kuru fırçalamadan önce kumaş buharlamadan geçer.Yaş fırçalamada kumaş girişte ıslatılır. ZIMPARALAMA (SÜEDLEME) Dokuma kumaş yüzeyinin, süed tuşesi ve görünümü kazandırılması amacı ile, çok ince bir şekilde tüylendirilmesidir.Özellikle 1990’lı yılların başlarından itibaren, “şeftali tüyü apresi” adı altında yeni bir moda efekti olmuştur.En basit şekli ile zımparalama, üzeri zımpara kaplı bir silindir üzerinden kumaşın geçirilmesi ile elde edilir. YUMUŞAKLIK APRESİ (KAYGANLAŞTIRMA APRESİ) Tekstil materyallerine yumuşak bir tutum vermek amacı ile yapılan kimyasal (yaş) apre türüdür.Mekanik etkilerle de yumuşaklık sağlansa da tatmin edici sonuçlar, yumuşatıcı maddelerin apre işlemi flottesine eklenmesi ile elde edilir.Yumuşatıcı maddelere “avivaj maddeleri”denir. |