Onur
İnsan onuru
İnsan onuru dokunulmazdır. Ona saygı gösterilmeli ve korunmalıdır
Yaşama Hakkı
1. Herkes yaşama hakkına sahiptir.
2. Hiç kimse ölüm cezasına çarptırılamaz vaya cezası infaz edilemez.
Kişinin bütünlük hakkı
1. Herkes fiziksel ve ruhsal bütünlüğüne saygı duyulması hakkına sahiptir.
2. Tıp ve biyoloji bilimi alanlarında özellikle aşağıdakilere saygı duyulmalıdır:
· İlgili kişinin kanunlar tarafından belirlenmiş hükümler dahilinde, bilgilendirilmiş olarak özgür rızasına
· İnsan ırkının değiştirilmesine yönelik çalışmaların engellenmesi
· İnsan vücudunun bütününün veya parçalarının gelir kaynağı olarak üretilmesinin engellenmesi
· İnsanoğlunun klonlanmasının engellenmesi
· İşkencenin ve insanlık dışı ya da küçültücü muamelenin veya cezanın engellenmesi.
· Hiç kimse işkence veya insanlık dışı muamele ya da ceza görmemelidir.
Köleliğin ve zorla çalıştırılmanın engellenmesi
1. Hiç kimse kölelik yapılamaz, toprağa bağlı olarak zorla çalıştırılamaz.
2. Hiç kimse zorla veya zorunlu olarak çalıştırılamaz.
3. İnsan ticareti yasaktır
Özgürlükler
Özgürlük ve güvenlik hakkı
Herkes kişisel özgürlük ve güvenlik hakkına sahiptir.
Özel yaşama ve aile hayatına saygı
Herkesin özel yaşama ve aile hayatına, evine ve haberleşme özgürlüğüne saygı gösterilmelidir.
Kişisel Bilgilerin Korunması
1. Herkes kişisel bilgilerinin koruması hakkına sahiptir.
2. Böylesi bilgiler, özel amaçlar için adil olarak, kişinin rızası dahilinde veya kanunlar tarafından belirlenmiş, meşru dayanaklar dahilinde kullanılmalıdır. Herkes kendisini ilgilendiren bilgilere ulaşma ve bunları düzeltme hakkına sahiptir.
3. Yukarıda belirtilen kurallara uyum, bağımsız bir otorite tarafından kontrol edilmeye açık olmalıdır.
Evlenme Hakkı ve Aile Kurma Hakkı
Evlenme hakkı ve aile kurma hakkı bu konuda düzenlenmiş ulusal yasalar dahilinde garanti altına alınmalıdır.
Düşünce,Vicdan ve Din Özgürlüğü
1. Herkes düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne sahiptir. Bu hak din veya inanç değiştirme özgürlüğünü, tek veya topluluk halinde, özel olarak ya da topluluk önünde din veya inancın ifadesi, ibadet etme, öğretim, uygulama ve gözlemleme özgürlüğünü içerir.
2. Vicdani nedenden ötürü itiraz hakkı, ulusal yasalara uygun olarak tanınır.
İfade ve Bilgilenme Özgürlüğü
1. Herkes ifade özgürlüğüne sahiptir. Bu hak görüş sahibi olma, bilgi ve fikirlerin kamu otoritesinin müdahalesi olmaksızın sınır tanımadan alışverişi özgürlüklerini de kapsar.
2. Medyanın çoğulculuk ilkesine ve özgürlüğüne saygı duyulmalıdır.
Bir araya Gelme ve Dernek Kurma Özgürlüğü
1. Herkes her düzeyde özellikle siyasi,sendikalaşma ve vatandaşlıkla ilgili alanlarda barışçıl olarak biraraya gelme ve dernek kurma hakkına sahiptir. Bu hak, herkesin kendi çıkarlarını korumak amacıyla sendika kurma ve sendikaya üye olma haklarını içerir.
2. Siyasi partiler birlik düzeyinde, birlik vatandaşlarının siyasi iradesini temsil etmeye yönelik katkılarda bulunur.
Sanat ve Bilim Özgürlüğü
Sanat ve bilimsel araştırma her türlü sınırlandırmadan uzaklaştırılmalıdır. Akademik özgürlüğe saygı duyulmalıdır.
Eğitim
1. Herkes eğitim, örgün ve devamlı eğitime ulaşma hakkına sahiptir.
2. Bu hak parasız mecburi eğitim alma olanağını da içerir.
3. Demokratik prensipler dahilinde eğitim kurumları kurma hakkı ve velilerin çocuklarına kendi dini felsefi ve pedagojik inançlarına uygun eğitim sağlama özgürlüğü, ulusal kanunlara uygun olarak verilmelidir.
Uğraşı seçme ve Çalışma Özgürlüğü
1. Herkesin çalışma ve seçilmiş veya kabul edilmiş bir uğraşıyla ilgilenme hakkı vardır.
2. Birliğin bütün vatandaşları, herhangi bir üye ülkede iş arama, çalışma, iş kurma ve hizmet sağlama haklarına sahiptir.
3. Üye ülkelerin sınırları dahilinde çalışma iznine sahip üçüncü ülke vatandaşları AB vatandaşlarıyla eşit çalışma şartlarına sahiptirler.
İş yapma özgürlüğü
AB ve ulusal yasalara uygun olarak iş yapma hakkı tanınmıştır.
Mülkiyet Hakkı
1. Herkes, mülk sahibi olma, kullanma, elinden çıkarma ve vasiyet etme hakkına sahiptir. Hiç kimsenin mülküne, kamu çıkarları ve yasa ile belirlenmiş durum ve koşullar dahilinde adil olarak ve zamanında kayıpların karşılanması durumu hariç, el konulamaz. (...)
2. Fikri haklar korunmalıdır.
Sığınma Hakkı
Sığınma hakkı, 28 Temmuz 1951 Cenevre Konvansiyonu ve sığınmacıların statüleri ile ilgili 31 Ocak 1967 tarihli Protokol ve AB Kurucu anlaşmalarına uygun olarak garanti altına alınır.
İade edilme,sürgün ve yerinden edilme hallerinde koruma
1. Toplu sürgünler yasaktır.
2. Hiç kimse ölüm cezasına çarptırılma, işkence ya da insanlık dışı aşağılayıcı muamele görme riski olan bir devlete sürülemez sınırdışı edilemez.
Eşitlik
Yasalar önünde eşitlik
Herkes yasalar önünde eşittir.
Ayrım Gözetmemek
1. Herhangi bir temele dayalı ayrımcılık (cinsiyet, ırk, etnik veya sosyal köken genetik özellikler, dil din veya inanç siyasi ya da başka bir görüş, ulusal bir azınlığın üyesi olmak,doğum,sakatlık,yaş ya da cinsel tercih) engellenmelidir. 2. Avrupa topluluklarının kurucu anlasması ve AB anlaşmaları uygulama kapsamı içinde ve bu anlaşmaların öngördüğü durumlar haricinde milliyete dayalı tüm ayrımcılık engellenmelidir.
Kültür, din ve dil farklılıkları
Avrupa Birliği kültür, din ve dil farklılıklarına saygı gösterir.
Kadın erkek eşitliği
Kadın ve erkek iş olanağı, iş ortamı ve maaş dahil her alanda eşit olmalıdır.
Çocuk hakları
Çocuklar korunma ve bakım hakkına sahiptir. Çocuklar düşüncelerini açıkça ifade edebilirler. Çocuklar ebeveynlarini görme hakkına sahiptirler.
Yaşlılar hakları
Birlik, yaşlıların güncel hayata adaptasyonunu, sosyo-kültürel hayata katılımlarını gözetir.
Özürlü yurttaş hakları
Birlik, özürlü yurttaşların insanca yaşam haklarına ve toplumun her alanında yer almalarına saygı duyar.
Dayanışma
İşçiler müesseseleri hakkında bilgi edinme hakkı
İşçi veya işçi temsilcileri işyerleri hakkında zamanında bilgi alma hakkına sahiptir.
Toplu sözleşme hakkı
İşveren ve işçiler veya temsilcileri toplu eylem ve toplu sözleşme hakkına sahiptirler. Anlaşma sağlanamaması halinde genel grev hakkı doğar.
Ücretsiz arabuluculuk hakkı
Her yurttaş iş ararken ücretsiz arabuluculuk kurumunlarından yararlanma hakkına sahiptir.
İşten çıkartılma
Her işçi haksız yere işten uzaklaştırma ve işten çıkartılmaya karşı korunma hakkına sahiptir |