C.SORUMLULUĞUN SONA ERMESİ
1. Kusursuzluğun ispatı:
2. ibra :GK tarafından ibra edilmeleridir. İbra kararıyla şirket sorumluluk davası açmaktan sarfınazar etmiş sayılır.
* Basit toplantı ve karar nisabı uygulanır yanı ¼ toplantı nisabı oy çoğunluğu karar nisabı
* Ortak ve şirket alacaklılarının dava etme hakkı devam eder .
D.ZAMANAŞIMI
* Davacının sorumluları ve zararı öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve fiilin gerçekleşmesinden itibaren 5yıllık sürenin geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
* Ayrıca yapılan işlem suç teşkil ediyorsa;bu suça ilişkin zamanaşımı süresi daha uzun ise o uygulanır.
E.SORUMLULUK DAVASININ ÖZELLİKLERİ
* Davayı açacakların başında şirket gelir.şirketin bu davayı açabilmesi için GK adi nisapla alacağıkararı lazım gelmektedir.
* GK. nın bu kararı almasından itibaren 1 ay içerisinde açmalıdır.
* Ortakların,azlığın ve şirket alacaklılarının da davayı açma hakkı vardır.
* Azlık davayı şu şekilde açar.GK,YK üyeleri aleyhine dava açılmayacağını karar almışsa ;azlık denetçilere başvurur ve denetçiler davayı açar.
* Ortak yada alacaklı dava edecek olsa bile hükmolunacak tazminatın şirkete verilmesini istemelidir.
* Dava YK e karşı açılmışsa şirketi denetçiler yönetir.
* Dava hem YK hem de denetçilere karşı açılırsa mahkeme kayyım atar.
* Yerine getirilmemesi sebebiyle vergi dairesi zarar uğramışsa ,uğranılan zararlar üyelerin şahsi malvarlığından karşılanır.
VII.YK ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ
1. Kendiliğinden sona erme sebepleri
* İflas
* Hacir altına alınması
* Yasal niteliklerini kaybederse
* Ağır hapis,sahtekarlık emniyeti suiistimal hırsızlık,dolandırıcılık sebebiyle ceza almışsa
2. karar- irade ile sona erme
* Genel kurul azledebilir bu konuda gündeme bağlılık ilkesi geçerli değildir.
* istifa
GENEL KURUL
I.GENEL AÇIKLAMA
* Toplantı ve karar mekanizmalarına bütün ortakların katılma hakkı olan zorunlu organdır
* Oydan yoksun pay sahibi ortaktı ama GK da oy kullanamaz
* GK karar organıdır.
* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır
* Olağan ve olağanüstü şekilde toplanır
* GK kararı esas akte kanuna ahlaka adaba ve müktesep haklara aykırı olamaz
* Önemli olan şekil şartlarının yerine getirilmemesi halinde yapılan GK toplantısı geçersiz sayılabilir.
* Çok seyrek toplanmasına rağmen şirketle ilgili en önemli kararları alır.
II.GK YETKİLERİ
* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır
a)sınırları
1. ilk sınır şirketin konusudur.ultra vires:Ticaret şirketleri,Tüzel kişiliğe sahip olup şirket esas aktinde yazılı işletme konusunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap borçları iltizam eder.
2. ikinci sınır:diğer organların münhasır yetkileridir.Or:şirketi temsil etmek
3. imtiyazlı payların farklılıklarını ortadan kaldıramaz.
4. azınlık hakları ve ortaklardan bireysel haklarını ihlal edemez.or: azlık oranını%10dan %25e çıkaramaz.
III.GK TOPLANTILARI
A)olağan GK:belli bir süre içerisinde zorunlu olarak toplanması gereken GKT.dır.
1.zamanı:Her hesap devresinin sonundan itibaren 3 ay içerisinde(genelde mart ayında) ve an yılda bir kez.
2.toplantı gündemi
a)gündeme bağlılık ilkesi:gündemin ortaklar tarafından önceden bilinmesi gerekir.gündem dışında yer alan konular müzakere edilmez.zorunlu 2 gündem maddesi vardır
- YK ve denetçi raporlarının okunması
- bilanço ile kar-zarar hesabı varsa şirket kazancının dağıtılması hakkındaki tekliflerin tasdiki reddi veya değiştirilerek kabul edilmesi
- ayrıca gerekli görülen diğer hususlar da toplantı gündemine alınabilir
b)gündeme bağlılığın istisnaları.
- Bütün ortakların mevcudiyeti ve itirazlarının olmaması
- Kooptasyon (bkz syf16) hallinde hazır bulunan ortakların çoğunluğu ile gündeme alınarak yeni YK üyesinin onanması veya reddedilmesi
- özel denetçi secimi
- YK üye görev süresinin dolması halinde seçim maddesi
- YK – denetçi azli için hazır bulunana ortakların çoğunluğuyla gündeme alınabilir.
b)Olağanüstü GK: belli bir peryoda bağlı olmadan gerekli görülen zamanlarda gerçekleşen toplantılardır.
c)GK. Toplantısına çağırma yetkisi:
- Kural olarak YK ve deneticilere aittir.
- YK:karar alarak GK ı toplantıya çağırır ve TK 330 md uygulanır
- Denetçiler: GK ı toplantıya çağırabilmesi için YK nın görevini ihmal etmesi(zamanı gelmesine rağmen toplantıya çağırmazsa) şarttır yada zorunlu ve acil sebep gerçekleşmiş olmalı.
- Azlık: TK ya tabi AŞ lerde %10 luk sermayeyi temsil eden gruptur.( halka açık AŞ lerde %20 oranında paya sahip olan grup) bu oran esas akitle daha aşağıya çekilebilirken yükseltilemez.azlığın gerekçeli yazılı talebi üzerine YK,GK yı toplantıya çağırır. Yada madde ekletebilir.YK talebi gerçekleştirmez ise azlık denetçiye başvurur.
d)GK. Yı toplantıya çağırma usulü
- Usule aykırı gerçekleştirilen toplantılar geçersiz sayılır.
- Çağrılı GK: Esas akitle belirtilen şekilde çağrı yapılmalı,ortaklar böylece toplantıdan ve gündemden haberdar olur.
- Türkiye ticaret sicili gazetesine toplantı gündemi ilanı şarttır.
- Çağrısız GK:bütün ortakların yada temsilcilerin mevcudiyeti ve itirazın bulunmaması şarttır.
e)GK. Toplantılarının yapılması
- Bütün GK toplantılarında hükümet komiseri bulunmalıdır.
- Karar tüm ortakları(katılan katılmayan olumlu olumsuz oy veren) bağlar.
- GK. Toplantınsa katılacaklar : ortaklar-YK üyeleri-denetçiler
- Oydan yoksun pay sahipleri GK ya katılamaza katılsa da oy kullanamaz.
- Payda rehin hakkı varsa malik oyda intifa hakkı varsa intifa hakkı sahibi oy kullanır.
- Denetçi oy kullanamaz
- Her türlü tedbiri YK alır
- Bir başkası oratğı temsil edebilir.
IV.GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ
A)genel açıklama
- Alınan kararlar artık şirkete mal olmuş demektir yani GK tarafından verilen kararlar,toplantıda hazır bulunmayan veyahut muhalif oy veren ortaklar hakkında da geçerlidir. Bu sebeplerden dolayı GK kararları kanuna ,esas akte, kamu düzenine öngörülen şekil şartlarına ,ahlaka adaba aykırı olmamalıdır
B)hükümsüzlük halleri
1. yokluk :hukuken geçerli bir karar bulunmaması halinde yokluktan söz edilir. Şekil ve usul açısından emredici hükümlere aykırılık tespit edilmişse yokluktan söz edilir.......* emredici hüküm sadece ortakların çıkarlarına koruyorsa yokluk müeyyidesinden değil iptal hükümleri uygulanır.. ÖR:davet usulüne uyulmaksızın birkaç ortağın GK kararı almaları,hükümet komiserinin GK top. Katılmaması
2. butlan :yoklukla arasındaki ayırım teorik bazda kalıyor.....şekil ve usul açısından geçerli bir GK kararı var ama kamu düzenine emredici hukuk kurallarına ve ahlaka aykırılık teşkil ediyorsa batıl addolunur.ör:YK üyesi eşinin ayni şirkette denetçi olarak görev yapması... yokluktaki gibi sadece tespit edilmesi kafidir.
3. iptal :yokluk ve butlan hallerinin mevcut olmadığı sakatlıklarda esasen bu yöntem uygulanır
C)iptal davası
1. iptal sebepleri:
1. kanuna aykırılık :anılan GK kararı yok veya batıl addediliyorsa iptal davası açmaya gerek yoktur.yani kanuna aykırılıktan ;yokluk ve butlan halleri dışında hükümlere aykırı GK kararlarını anlamak gerekir.ör: toplantıya katılma yetkisi olmayanların toplantıya katılması...
2. esas akde aykırılık : hem esas akte hem de kanuna aykırı bir hal varsa ; bakılır.....kanun hükmü emredici hükümde ise kanuna aykırılıktan ,emredici değilse esas akde aykırılıktan dava edilir
3. afaki iyiniyede aykırılık:MK2 e göre belirlenecektir.ör:kanuna esas akde uygun olmasına rağmen şirket menfaati gerektirmediği haldebazı ortakların menfaatini zedeleyen karar alması..
2.iptal davasını açma yetkisini açma yetkisini haiz olanlar
* ortaklar :
* toplantıya katılan ortaklar:iptal davasına konu olan karar hakkında olumsuz oy kullanmış olması ve muhalefetin toplantı tutanağına geçirilmiş olması....../..ayrıca oy kullanma hakkı engellenmiş olan ortağında da dava etme hakkı vardır
* toplantıya katılmayan ortaklar:toplantıya çağrının gereği gibi yapılmadığını veya toplantı gündeminin gereği gibi ilan ve tebliğ edilmediğini ileri süren ortaklar
* bütün ortaklar :GK toplantısına katılma yetkisi olmayan kimselerin karara iştirak etmiş olmaları halinde tüm ortakların dava hakları vardır.
* Yönetim kurulu : kararları uygulayacak organ YK olduğu için ve sorumluluktan kurtulabilmek için dava etme hakları vardır.YK kurul olarak karar verdikten sonra dava edebilir.
* YK. Üyeler : YK üyelerinin kendi aralarındaki işbölümü sebebiyle sorumluluktan kurtulmak için üyelerden biri yada bir kaçı dava edebilir.yani şahsi sorumluluktan kurtulmak için
* Denetçiler :bunlarda şahsi sorumluluktan kurtulmak için dava hakları vardır
3.Davalı şirketin temsil edilmesi
* YK dışındakilere karşı dava açılacaksa s orun yoktur, şirketi YK temsil eder
* YK a karşı dava açılmışsa şirketi denetçiler temsil eder
* Hem YK hem de denetçiye karşı dava açılmışsa mahkeme kayyım atar.
4.yetkili ve görevli mahkeme
* Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret(Yoksa asliye hukuk) mahkemesi
5.dava açma süresi
* Kararının alınmasından itibaren 3 ay içinde açılmaldır(hak düşürücü süredir
6.teminat
* Keyfi dava açılmasını önlemek için şirketin uğrayabileceği zararlara karşılık davacılardan teminat istenebilir(şirketin bu yönde bir talebinin olması şartıyla) ama dava şartı değildir.
7.tazminat
* Haksız olarak iptal davasına maruz kalan AŞ bu dava sebebiyle uğradığı zararları kötü niyetli davacılara karşı açacağı tazminat davası ile giderebilir..tazminat şirkete ödenir
8.iptal davasının hükmü:
* Davanın açılmış olması kural olarak o kararın geçerliliğini etkilemez yani iptal edilmedikçe hukuken geçerli sayılır.
* Mahkemenin kararı iptal etmesi demek o kararın tersine bir karar ittihaz olunduğu anlamına gelmez
* Kesinleştikten sonra YK tarafından tescil ve ilan edilen iptal kararı;bütün ortaklar hakkında geçmişe dönük olarak hüküm doğurur.
AŞ. DENETİMİ
I.GENEL AÇIKLAMA
* Zorunlu organdır ,bu organ yoksa şirketin feshi gerekir
* Asıl amacı:yönetimin keyfiliğini önlemektir ;böylece ortaklar ve şirket alacaklıları yönetime karşı korunmuş olur.yani GK adına denetim yapar
* İç ve dış denetim olmak üzere iki kısma ayrılır.iç denetim şirketin kendi bünyesindedir ve denetim organını ifade eder. Dış denetim ise şirket dışında yer alan bazı müesseseler tarafından gerçekleşir
* Her bir denetçi bağımsız ve sürekli olarak denetçilik yapar.
II.İÇ DENETİM
* Organ vasıtasıyla yerine getirilir. Kişi sayısı esas akitte belirtilir ama 5 i geçemez.
* Kurul halinde teşekkül etmek zorunda değildir.tek kişiden dahi oluşabilir.
a)denetçiler
* Esas akitle (sadece ani kuruluşta söz konusu olur),GK kararıyla(tedrici kuruluşta kuruluş GK da seçilebilir)-kuruluş GK seçilen denetçi en fazla 1 yıl normal GK da seçilen denetçi en fazla 3 yıl görev yapabilir- denetçiler (kooptasyon bkz. syf. 16) ve mahkeme tarafından seçilebilir.tek olan denetçinin görevine son bulması halinde mahkeme seçer
* Nitelikleri:bir kişiden ibaret ise onun.birden çok kişiden ibaretse yarısından bir fazlasının TC.vatandaşı olması şarttır .../.... ortak olması şart değildir...../....devlet memur müflis kısıtlı olmamalı...../...YK üyesiyle hısım olmamalı,ağır hapis hırsızlıktan dolayı ceza almamalı
b)denetim organının yetki ve görevleri
* Esas itibariyle yönlendirici ve tespit edici görev ve yetkileri vardır ör:
* Bilançonun şeklini düzeltmek (yönlendirici)
* Şirket defterlerini inceleme(tespit edici)
* Şirket veznesini teftiş(tespit edici)
* Bütçe ve bilançoyu denetleme(tespit edici)
* İhmal halinde GK yı toplantıya çağırma (yönlendirici)
c)denetçilerin sorumluluğu
* Müteselsilin sorumludurlar
d)denetçilik sıfatının sona ermesi (sıfatın kazanılmasında olduğu gibi kaybedilmesinde de tescil ve ilan şart)
* Tekrar seçilmeme
* YK üyeliğine seçilme
* Şirkete memur olarak atanma
* YK üyeleriyle 3 dereceye kadar hısım olması
* Ölüm
* İstifa,azil
* İflas ve hacir altına alınma
* Ağır hapis cezasına mahkum olmak |