imparator

ALTINCI FASIL
Terbiye ve inzıbat vasıtalarının suiistimali ve aile
efradına karşı fena muamele
Madde 477 - Her kim idaresi altında bulunan veya büyütmek, okutmak,
bakmak, muhafaza etmek veyahut bir meslek ve sanatı öğretmek için kendisine
tevdi olunan şahsın üzerinde haiz olduğu terbiye hakkını veya itaat ettirmek
salahiyetini suiistimal ile o şahsın sıhhatinin muhtel veya bir tehlikeye
maruz olmasına sebep olursa on sekiz aya kadar hapsolunur.
Madde 478 - (Değişik: 8/6/1933 - 2275/1 md.)
Yukarıki maddede beyan olunan haller haricinde ailesiyle birlikte yaşayan
on iki yaşından aşağı bir çocuğa veya aile efradından birine rahim ve şefkatle
kabili telif olmıyacak surette fena muamelelerde bulunan şahıs otuz aya kadar
hapsolunur.
Bu fena muamele neseben ve sıhren usul ve fürudan biri aleyhine vakı
olursa ceza üç aydan üç seneye kadardır.
Bu muameleyi karı kocadan biri öbürü aleyhine yapmış ise takibat icrası
mutazarrırın şikayetine bağlıdır. Mutazarrır küçük ise evlenmeden evvel
üzerine hakkı velayet veya vesayeti olanlar da şikayette bulunabilir.
Madde 479 - Geçen iki maddede beyan olunan ahvalde mahkümiyetin neticesi
olmak üzere fiil usulden biri tarafından yapılmış, ise aleyhinde cürüm işlenen
kimsenin şahsı ve emvali üzerinde velayeti itibariyle haiz olduğu bilcümle
kanuni hakların ziyana ve eğer cürüm vasi tarafından irtikap edilmiş ise
vesayetten azliyle beraber vesayete taallük eden bütün diğer vazaifin refine
dair karar vermek mahkemenin takdirine bağlıdır.

YEDİNCİ FASIL
Hakaret ve sövme cürümleri

Madde 480 - (Değişik: 11/5/1988 - 3445/3. md.)
Her kim, toplu veya dağınık ikiden ziyade kimse ile ihtilat ederek diğer
bir şahıs hakkında bir maddei mahsusa tayin ve isnadı suretiyle halkın
hakaret ve husimetine maruz kılacak yahut namus ve haysiyetine dokunacak
bir fiil isnat ederse, üç aydan üç seneye kadar hapis ve yüzbin liradan
birmilyon liraya kadar ağır para cezasına mahküm olur.
Bu fiil, kendisine tecavüz olunan kimse yalnız olsa bile huzurunda yahut
kendisine hitaben yazılıp gönderilmiş bir mektup; telgraf, resim veya herhangi
bir yazı veya telefonla işlenirse, failin göreceği ceza dört aydan üç seneye
kadar hapis ve yüzellibin liradan birmilyonbeşyüzbin liraya kadar ağır para
cezasıdır.
Kendisine tecavüz olunan kimsenin huzuruyla beraber alenen vaki olursa, ceza
beş aydan üç seneye kadar hapis ve ikiyüzbin liradan ikimilyon liraya kadar
ağır para cezasıdır.
Bu cürüm, umuma neşir veya teşhir olunmuş yazı veya resim veya sair neşir
vasıtası ile irtikap olunmuş ise, failin göreceği ceza altı aydan üç seneye
kadar hapis ve üçmilyon liradan yirmibeşmilyon liraya kadar ağır para cazasıdır.
Madde 480/a - (Ek : 6/6/1991 - 3756/11 md.)
Bu Kanunun 158,159,268 ve 480 inci maddelerinde yazılı hakaret suçları
tahrif edilmiş vesikaya dayanılmak suretiyle işlendiği takdirde,faillere yukarı-
daki maddelerde yazılı cezalara ilaveten ikimilyon liradan beşmilyon liraya
kadar ağır para cezası verilir.
Madde 481 - (Değişik: 29/11/1960 - 144/1 md.)
Geçen maddede beyan olunan cürmün faili beraat etmek için isnat ettiği
fiilin sıhhatini veya şayi veya mütevatır olduğunu ispat etmek isterse bu
iddiası kabul olunmaz.
KANUNLAR, KASIM 1992 (EK - 14)

Ancak isnat edilen fiilin hakikat olduğunu ispat talebi:
1 - Tecavüz olunan şahıs bir memur veya kamu hizmeti gören bir kimse olup
da 266, 267 ve 268 inci maddelerde beyan olunan haller müstesna olmak üzere
isnat olunan fiil icra ettiği memuriyete veya gördüğü kamu hizmetine taallük
eylediği,
2 - İsnat olunan fiilden dolayı tecavüz olunan şahıs hakkında kovuşturma
icrasına başlanmış olduğu,
3 - İsnat edilen fiilin ispatında kamu yararı bulunduğuna mahkemece karar
verildiği,
4 - Müşteki ikame ettiği davadan dolayı icra kılınan yargılamayı kendisine
isnat olunan fiilin sıhhat ve ademi sıhhatına dahi teşmil etmeyi açık olarak
bizzat talep eylediği,
takdirde kabul olunur.
Hakikatı maddenin ispatı talebi, müşteki özel bir soruşturma veya yargı-
lama usulüne tabi veya başka bir mercide yargılanması gereken bir kimse olsa
dahi, hakaret davasına bakan mahkemece kabul ve tetkik olunur.
İspat talebinin kabulüne karar verilmesini müteakıp 15 gün içinde bu
talepte ilgili bütün deliller ikame ve varsa vesikaların asıl veya suretleri
mahkemeye tevdi olunur.
İkame ve ibraz olunan delil ve vesikalar beş gün içinde mukabil delille-
rini ikame ve vesikalarını ibraz etmek üzere müştekiye ve Cumhuriyet Savcısına
tebliğ olunur.
Taraflar bu suretle iddia ve delillerini bildirdikten sonra mahkeme
duruşma için en yakın bir gün tayin eder. Zaruret olmadıkça müteakıp talikler
bir haftayı geçemez.
İsnat ispat olunur veya bundan dolayı isnatda bulunan şahıs mahküm
edilirse sanık hakkında dava ve ceza düşer.
(Değişik: 11/5/1988 - 3445/4. md.) Isnat, ispat olunmadığı takdirde
faile 480 inci maddede yazılı para cezaları on misli, şahsi hürriyeti
bağlayıcı cezalar yarısı oranında artırılarak hükmolunur.
(Değişik: 11/5/1988 - 3445/4.md.; İptal: Ana. Mah'nin 19/9/1991 tarih ve
E.1991/2, K.1991/30 sayılı Kararıyla.)
Şu kadar ki, bu maddedeki istisnaların uygulanması için tecavüzün aşağıdaki
maddede bildirilen cürmü teşkil etmemesi icap eder.
İspat iddiası, yasama organları üyeleri seçimlerinde oy verme gününden önce-
ki 30 gün içinde kabul olunmaz.
Madde 482 - (Değişik: 11/5/1988 - 3445/5. md.)
Her kim, toplu veya dağınık ikiden ziyade kimse ile ihtilat ederek her ne
suretle olursa olsun bir kimsenin namus veya şöhret veya vakar ve haysiyetine
taarruz eylerse üç aya kadar hapis ve ellibin liradan beşyüzbin liraya kadar
ağır para cezasiyle mahküm olur.
Bu fiil, kendisine tecavüz olunan kimse yalnız olsa bile huzurunda yahut
kendisine hitap edilen veya hitap edildiği anlaşılan telgraf, telefon, mektup,
resim veya herhangi bir yazı vasıtasıyle işlenirse, failin göreceği ceza onbeş
günden dört aya kadar hapis ve yüzbin liradan birmilyon liraya kadar ağır para
cezasıdır.
Kendisine tecavüz olunan kimsenin huzuriyle beraber alenen vaki olursa
ceza bir aydan altı aya kadar hapis ve yüzellibin liradan birmilyonbeşyüzbin
liraya kadar ağır para cezasıdır.
Fiil, 480 inci maddenin dördüncü fıkrasında beyan olunan vasıtalardan
biriyle işlenirse failin göreceği ceza üç aydan bir seneye kadar hapis ve
ikimilyon liradan onbeşmilyon liraya kadar ağır para cezasıdır.
Madde 483 - (Değişik: 11/6/1936 - 3038/1 md.)
Yukarıki maddede beyan olunan cürüm noter gibi usulü dairesinde hidematı
ammeden biri ile muvazzaf bulunan şahıslardan birinin huzurunda ve ifa ettiği
memuriyetten dolayı işlenmiş olursa fail hakkında altı aya kadar hapis cezası
hükmolunur.
Adli veya siyasi veya mülki veya askeri bir heyet veya siyasi bir parti
yahut amme menfaatine hadim bir cemiyet veya müesseseye tecavüz ve hakarette
bulunanlar, fiillerinin mahiyetine göre 480 veya 482 inci maddelerde yazılı
cezalarla cezalandırılırlar.
Madde 484 - Geçen maddelerde beyan olunan cürümlerin irtikabında kendine
tecavüz olunan kimsenin ismi sarahaten zikredilmemiş veya isnat üstü kapalı
geçiştirilmiş olsa bile eğer mahiyetinde ve müddeinin şahsına matufiyetide
tereddüt edilemiyecek derecede karineler varsa hem ismi zikredilmiş hem de
azviyat tasrih kılınmış gibi muamele olunur.
Madde 485 - Kendisine tecavüz olunan şahıs 480 ve 482 nci maddelerde
yazılı cürümlere kendi haksız hareketiyle sebebiyet vermiş ise failin cezası
üçte birden üçte ikiye kadar azaltılır.
Eğer iki taraf karşılıklı olarak birbirini tahkir etmiş bulunursa mahkeme
icabına göre iki taraf veya hangi tarafın sebebiyet verdiğini nazara alarak
yalnız biri hakkında cezayi iskat edebilir.
Şahsı hakkında şiddet kullanılmasından dolayı hakaret eden kimsenin hareketi
cezayı müstelzim değildir.
Madde 486 - (Değişik: 9/7/1953 - 6123/1 md.)
Tarafların veya vekil, müdafi, müşavir yahut kanuni mümessillerinin bir
dava hakkında kaza mercilerine verdikleri dilekçe, layiha veya sair evrakın
yahut yaptıkları iddia ve müdafaaların ihtiva ettiği hakareti mutazammın yazı
ve sözlerinden dolayı takibat yapılmaz.
Dava ile ilgili olmıyan ve ilgili olduğu takdirde dahi iddia ve müdafaa
hududunu aşan hakareti mutazammın yazı ve sözler yukarki fıkra hükmünden
hariçtir.
Birinci fıkrada yazılı hallerde salahiyetli kaza mercilerince kanunen mu-
ayyen olan inzıbati tedbirlerden maada tecavüze uğrayanın talebi üzerine taz-
minata hükmedilebileceği gibi hakareti mutazammın yazı ve sözlerin evrak ve
zabıtlardan kısmen veya tamamen kaldırılmasına da karar verilebilir.
Madde 487 - Bu fasılda beyan olunan cürümlerden birinin irtikabından dola-
yı hüküm sudurunda mahkeme cürmün icrasına vasıta olan yazı ve resim ve sairenin
müsaderesini ve ortadan kaldırılmasını emreder. Ortadan kaldırılamıyan yazılar
üzerine fıkrai hükmiyeyi tahşiye eyler.
Masarifi mahküm tarafından tesviye olunmak üzere müştekinin talebiyle hüküm
hulasası mahkeme tarafından tayin olunacak nihayet üç gazetede bir veya iki defa
neşrolunur.
Madde 488 - (Değişik: 11/6/1936 - 3038/1 md.)
Bu fasılda beyan olunan cürümlerden dolayı takibat icrası kendisine tecavüz
olunan şahıs tarafından şikayetname verilmesine bağlıdır.
Eğer kendisine tecavüz olunan kimse şikayetname vermezden evvel vefat eder
veya bu cürümler ölmüş bir adamın hatırasına karşı irtikab olunursa bundan
dolayı müteveffanın karısı ve usul ve furuu veya kardeş ve kız kardeşleri ve
usul ve furuu derecesinde sıhri akrabası ve doğrudan doğruya veresesi bulunan
kimseler tarafından şikayetname verilebilir.

KANUNLAR, AĞUSTOS 1991 (Ek - 9)

Adli veya siyasi veya mülki veya askeri bir heyet veya siyasi bir parti,
yahut amme menfaatine hadim bir cemiyet veya müessese aleyhinde vukubulan teca-
vüz ve hakaret fiillerinden dolayı takibat yapılması heyet reislerinin veya par-
ti veya cemiyet mümessillerinin taleblerine bağlıdır.
Madde 489 - Davacının hüküm katileşinceye kadar davasından vazgeçmesi ile
hukuku amme davası sakıt olur.
Madde 490 - (Değişik: 29/6/1938 - 3531/1 md.)
Bu fasılda beyan olunan cürümlerden dolayı açılacak dava altı ay geçmesile
ortadan kalkar.

ONUNCU BAP
Mal aleyhinde cürümler

BİRİNCİ FASIL
Hırsızlık

Madde 491 - (Değişik : 9/7/1953 - 6123/1 md.)
Her kim, diğerinin taşınabilir malını rızası olmaksızın faydalanmak için
bulunduğu yerden alırsa altı aydan üç seneye kadar hapsolunur.
(Ek : 6/6/1991 - 3756/12 md.) Ekonomik bir değer taşıyan her türlü enerji
de taşınabilir mal sayılır.
Hırsızlık:
1. Resmi dairelerde ve evrak mahzenlerinde bulunan,Devlete ait mal ve evrak
veya umumi müesseselerde muhafaza olunan yahut diğer mahallerde bulunup menafii
umuma ait olan eşya hakkında vukubulursa;
2. Adet muktezası olarak yahut tahsis ve istimalleri itibariyle umumun teka-
fülü altında bulunan eşya hakkında işlenirse;
3. Hırsızla malı çalınan arasında hizmet veya bir iş yapmak veya bir yerde
muvakkat olsun birlikte oturmak yahut karşılıklı nezaket icaplarından ileri ge-
len itimadı suiistimal neticesi olarak sıyanetine terk ve tevdi olunmuş eşya
hakkında işlenirse;
4. Gündüzün bir bina içinde veya duvarla çevrilen müştemilatına girilerek
işlenirse;
5. Mandıra, ağıl gibi hayvanata mahsus yerlerde bulunan yahut lüzumuna göre
açık yerlerde veya kırlarda bırakılan ve haklarında 492 nci maddenin 9 uncu fık-
rasının tatbikı mümkün olmıyan hayvanları bu yerden almak suretiyle işlenirse;
cezası bir seneden beş seneye kadar hapistir.
Bu maddede yazılı suçlar ikiden fazla kimseler tarafından birlikte yapılır
yahut suçun işlemesinde yukarda yazılı hallerden iki veya daha fazlası birleşir-
se cezanın aşağı haddi iki sene hapistir.
Madde 492 - (Değişik : 9/7/1953 - 6123/1 md.)
Hırsızlık:
1. Geceleyin bir bina içinde yahut süknaya mahsus bir yerde veya müştemila-
tında işlenirse;
2. Kanunen veya Hükümetin emri ile resmen mühür altına alınmış şeyler
hakkında işlenirse;
3. Çalınan şey umumi bir felaket ve musibetin tesir ve neticesini gidermek
veya hafifletmek maksadiyle hazırlanmış eşya hakkında olur yahut umumi musibet
veya heyacandan yahut mal sahibinin uğradığı hususi bir felaketten mütevellit
kolaylıktan istifade suretiyle yapılırsa;

4. Mezarlıkların veya mahfuz mezarların muhafaza veya tezyini için konulmuş
yahut cesetle gömülmüş eşya hakkında işlenirse;
5. İbadet olunan yerde mabede ait eşya hakkında işlenirse;
6. Her nevi nakil vasıtaları içinde seyahat eden yolcuların eşya ve parası
hakkında yahut umuma mahsus nakliye vasıtalarını işletmekte bulunan idarelerin
dairelerinde veya istasyon ve iskele ve meydanlarında veya mabetlerin içinde
yapılırsa;
7. Yankesicilik suretiyle işlenirse;
8. Ormanlarda kesilmiş ****lar ve istif edilmiş kereste ve ağaçlar ve sair
yerlerde koparılmış veya biçilmiş ve lüzumuna göre açıkta bırakılmış olan mah-
suller ve tarlalarda bırakılmış ziraat aletleri hakkında işlenirse;
9. Meskün bir hanenin doğrudan doğruya müştemilatından olan veya duvarla
çevrilmiş bulunan yerlerindeki hayvan hakkında işlenirse;
Suçlu iki seneden beş seneye kadar hapsolunur.
(Ek fıkralar: 28/9/1971 - 1490/13 md.)
Hırsızlık enerji naklini veya haberleşme tesislerinin irtibatını sağlayan
tel, kablo veya benzeri iletkenler hakkında işlenirse fail üç seneden beş sene-
ye kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu maddede yazılı suçlar ikiden fazla kimseler tarafından birlikte yapılır
yahut suçun işlenmesinde yukarıda yazılı hallerden iki veya daha fazlası birle-
şirse cezanın yukarı haddi verilir.
Madde 493 - (Değişik : 9/7/1953 - 6123/1 md.)
Hırsızlık:
1 - Hırsızlığı işlemek veya çalınmış malı başka yere kaldırmak için duvar,
kapı, pencere, demir parmaklık, kasa ve sandık gibi şahısları veya malları mu-
hafaza için sağlam maddelerle ve muhkem surette yapılmış şeyleri yıkmak, devir-
mek, kırmak, delmek veya mahvetmek veyahut suni vasıtalarla veya şahsi çeviklik
sayesinde bertaraf edilebilen maniaları kaldırarak veya aşarak hane ve sair
yerlere girmek suretiyle işlenirse;
2. Cürmü işlemek veya çalınmış eşyayı başka yere kaldırmak için taklit
anahtar yahut sair aletler kullanarak veya sahibinin terk veya kaybettiği anah-
tarı elde ederek yahut haksız yere elinde bulundurduğu asıl anahtarla bir kili-
di açarak işlenirse;
3. Kıyafet değiştirerek işlenirse;
4. Salahiyeti olmaksızın resmi sıfat takınarek yapılırsa;
(Değişik : 12/6/1979 - 2248/20 md.) Cezası üç seneden sekiz seneye kadar
hapistir.(1)
(Değişik : 6/6/1991 - 3756/13 md.) Bu maddede yazılı suçlar ikiden fazla
kimseler tarafından birlikte yapılır yahut suçun işlenmesinde yukarıda yazılı
hallerden iki veya daha fazlası birleşirse veya sıvı yahut gaz halindeki yakıt-
ları nakleden boru hatlarından veya bunların depolarından işlenirse cezanın
yukarı haddi verilir.Yakıt boru hatlarının yakıtın kaybına yol açacak şekilde
delinmiş veya tahrip edilmiş olması halinde fiil tamamlanmış sayılır.
Madde 494 - (Değişik: 6/6/1991 - 3756/14 md.)
Hırsızlık;
1.Geçici olarak kısa bir süre kullanılıp zilyedine iade edilen veya zilye-
din kolaylıkla bulabileceği bir yere bırakılan veya iade edilmek üzere alındığı
açıkça anlaşılan ve ücret karşılığı yük ve yolcu taşımacılığına tahsis edilmiş
olmayan özel bir ulaşım aracı,
_________________________________________
(1) Kanunun sonunda ki "765 sayılı Ana Kanuna İşlenemiyen Hükümler"bölümünün 4
üncü sırasında yeralan 12/6/1979 tarihli ve 2248 sayılı Kanunun geçici mad-
desine bakınız.
KANUNLAR, AĞUSTOS 1991 (Ek - 9)





2.Failin müşterek veya iştirak halinde mülkiyetine sahip olduğu mal,
3.Zaruret haline ulaşmayan ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için bir
mal,
4.Hasadı veya bozumu yapılmış veya mahsulü toplanmış olmakla beraber henüz
tamamı ile kaldırılmamış olan tarladaki başaklar veya bağ kütüklerinde yahut
ağaçlarda kalmış mahsuller,
Hakkında işlenirse,faile iki aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Yukarıdaki bentlerde yazılı hallerde cürmün kovuşturulması şikayete bağlı-
dır.