2.9 Kolay İşlenebilirliği Arttıran Katkılar
Kurşun, selenyum, tellür ve kükürt işlenebilirliği arttırmak için bakır alaşımlarına ilave edilir. Bizmut ta, kurşunsuz alaşımlar arzu edildiğinde, bu amaç için kullanılmaya başlanmıştır. Bu küçük alaşım aracıları, işlenebilirliği arttırırken, alaşımın sıcak çatlama hassaslığını sıvayarak bakır alaşımlarının kaynaklanabilirliğine gözle görülür biçimde etkirler. Kaynaklanabilirlik üzerindeki ters etki, katkının %0.05’inden sonra belirgin olmaya başlar ve daha fazla derişimlerde daha etkilidir. 3. BAKIRIN KAYNAK KABİLİYETİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER
a- Termal iletkenlik b- Yüksek ısı genleşme (uzama) c- Sıvı halinde gazları absorbe etmesi (eritmesi) ve katılaşırken de bunların ayrışarak gözenek oluşturması. d- Kaynak pozisyonu e- Çökelme sertleşmesi uygulanabilir alaşımlar f- Sıcak çatlama g- Gözeneklilik h- Yüzey durumu 3.1 Termal İletkenlik Etkisi
Alaşımın termal iletkenliği, kaynak sırasında bakır ve bakır alaşımlarının davranışına güçlü bir şekilde etki eder. Ticari bakırlar ve hafif alaşımlı bakır malzemeler yüksek termal iletkenlikler ile kaynaklanırken, birleşime maksimum ısı girişini sağlamak için akım ve kalkan gazı tipinin seçilmesi gerekir. Bu yüksek ısı girişi, ısının lokalize kaynak bölgesinden dışarı yayılmasını engeller. Kesit kalınlığına göre, daha düşük termal iletkenliklere sahip bakır alaşımlarında ön ısıtmaya gerek duyulabilir. Ön ısıtma için geçiş sıcaklığı aynı olmalıdır. Bakırın ısı iletkenliği çeliğe nazaran oda sıcaklığında beş misli ve 1000°C'de de 15 misli daha yüksektir. Dolayısıyla verilen ısı gayet hızlı bir şekilde yayılır. (Şekil 374) Bunun için de kaynak yerinde erimeyi sağlayacak yeterli ısıyı elde edebilmek üzere parça kalınlığına ve kaynak yöntemine göre 500-700°C'lik bir ön tavlama gereklidir. Uygulamada orta kalınlıktaki parçalar şekilde görülen tarzda dikine çift taraflı kaynak edilir (oksi-asetilen ve TIG kaynağında). Böylece kaynak yerinde ısı sağlanmış olur.