24-01-2007, 15:52
|
#8 |
Guest | 3.5 Çökelme Sertleşmesi Uygulanabilir Alaşımlar En önemli çökelme sertleşmesi reaksiyonları berilyum, krom, bor, nikel, silikon ve zirkonyum ile elde edilir. Oksidasyon ve tamamlanmamış füzyondan sakınmak için, çökelme sertleşmesi uygulanabilir bakır alaşımlarının kaynağında önlem alınmalıdır. Bileşenler mümkün olduğunca tavlanmış durumda kaynaklanmalı ve daha sonra kaynağa çökelme sertleşmesi ısıl işlemi uygulanmalıdır. Bakır-kalay ve bakır-nikel gibi bakır alaşımları katılaşma sıcaklıklarında sıcak çatlamaya hassastırlar. Bu karakteristik tüm bakır alaşımlarında, geniş bir likidüs-solidüs sıcaklık aralığında sergilenir. Ciddi seviyede çekme gerilimleri, metal katılaşması sırasında interdendritik yayılım üretir. Sıcak çatlama, kaynak sırasında sınırlamanın azaltılması yoluyla, soğuma oranının yavaşlatılması ve kaynak gerilimlerinin büyüklüğünü azaltmak için ön ısıtma yoluyla ve açılan kökün ebatını azaltarak ve geçen kökün boyutunu arttırarak minimize edilebilir. 3.7 Gözeneklilik (Porozite) Bazı elementler (örneğin çinko, kadmiyum ve fosfor) düşük kaynama noktasına sahiptir. Bu elementlerin kaynak sırasında buharlaşması gözeneklilik ile sonuçlanabilir. Bu elementleri içeren bakır alaşımları kaynak edilirken gözeneklilik, daha yüksek kaynak hızları ve bir dolgu metali kullanımıyla minimize edilebilir. İş yüzeyleri üzerindeki yağ ve oksit kaynak öncesi giderilmelidir. Tel fırçalama ve parlak daldırma kullanılabilir. Yağ, boya, kalem izleri, atölye kiri ve bakır-nikel alaşımları üzerindeki benzeri kirlenmeler gevrekliğe neden olabilir ve kaynak öncesi giderilmelidir. Bakır-nikel alaşımları üzerindeki taşlama ve dekapaj ile giderilmelidir, tel fırçalama etkili değildir. Bakır alaşımlarının birçok fiziksel özelliği kaynak işlemi için önem taşır, bunlar arasında erime noktası, termal genleşme katsayısı, elektriksel ve termal iletkenlik sayılabilir. Bazı alaşım elementleri, bakır ve bakır alaşımlarının elektriksel ve termal iletkenliklerini büyük ölçüde azaltır.
4. BAKIR VE BAKIR ALAŞIMLARININ KAYNAK AŞAMALARI Bakır ve bakır alaşımlarının kaynakları genelde Metal – Aktif gaz kaynağı ve Gaz Tungusten Ark kaynağı ile yapılır. Çünkü, ısı iletkenliği yüksek malzemelerin kaynaklarında yüksek ısı girdilerine ihtiyaç duyulur. Koruyucu gazların kullanıldığı kaynak işlemlerine göre kalitenin düşük olmasına rağmen manuel metal ark kaynağı da kullanılabilir. Saf bakırın kaynaklanabilirliği a,b ve c gruplarına göre değişiklik göstermektedir. Yüksek oksijen içeren alaşımlarda, oksijen ısıdan etkilenen bölgede (HAZ) sertleşmelere ve kaynak metalinde boşluklara sebep olabilir.fosforla oksijeni giderilmiş bakır kaynağa daha uygundur. (Boşluklar, Al, Mn, Si, P, Ti içeren dolgu malzemeleri kullanılarak giderilir). İnce parçaların kaynağında ön ısıtmaya gerek duyulmazken, kalın parçaların kaynaklarında 60 oC ye kadar ön ısıtma gerekebilir. Bakır alaşımlarının kaynaklarında ön ısıtmaya nadiren gerek duyulur. Kaynaklanabilirlik bakır alaşım çeşitlerine göre değişmektedir. Kaynak hatalarını azaltmak için, alaşıma uygun kaynak prosedürü izlenmelidir. 4.1 Bakır ve Bakır Alaşımlarının Kaynağında Kaynak Ağzı Dizaynı Uygun kaynak ağzı dizaynları şekil 1 ve 2 de gösterilmiştir. Bakırın yüksek ısı iletkenliğinden dolayı kaynak ağızları tam erime ve nüfuziyeti sağlamak için çeliklere göre daha geniştir. |
| |