MİLLİYETÇİLİK
Atatürkçü düşünce sisteminin başlıca ilkelerinden biridir.
Milli mücadele, Türk milliyetçiliğine ve Türk Milletinin bağımsız yaşama azmine dayanılarak kazanılmıştır.Atatürk, Türk milliyetçiliğini şahlandırmış, doğru bir çizgiye yerleştirmiş önderdir.
Millet ne demektir? Nasıl oluşur ? Milleti tanımlayan farklı görüşler vardır ; milleti belli bir dine ırka dayandıran görüş, milleti belli bir dine dayandıran görüş, milleti belli bir dile dayandıran görüş gibi. Tecrübeler ve yaşam göstermektedir ki bu unsurlar tek başlarına milleti oluşturmada yeterli değildir. O halde millet kavramının bilimsel tanımı nedir? Tarih , Gelecek , Kültür Birliği ile bu değerlere ortak olan inanç Millet olabilmenin temel ölçüleridir.
Bir ülkede yaşayan insanlar, tarihte ortak değerlere sahip olmuşlar , felaket ve mutlulukları ortaklaşa paylaşmışlarsa , gelecekte de aynı biçimde davranacaklarına inanmışlarsa , bu insanları birbirine bağlayan , ortak bir kültür , ortak bir yaşama biçimi ve hayat görüşü varsa bu bir millet demektir.
Milliyetçilik; içinde bulunduğu millete ait olma, kendisi yücelirse, milletinde yüceleceği duygusuna sahip olma ve geliştirmeye denilir.
Yakınçağların başlarına kadar çeşitli aşamalardan geçen yönetim biçimlerinden sonra milli devletlerin oluşmaya başladığını görmekteyiz.
ABD ‘ nin kuruluşu, Fransız İhtilali sonrası dünyada Milliyetçilik akımı hızla yayılmaya başlamıştır.
Osmanlı Devletinde milliyetçilik akımı, önce azınlıklar üzerinde etkili olmuştur. Devletin gerçek kurucusu ve yöneticisi olmasına rağmen, çeşitli nedenlerden dolayı Türk Milliyetçiliği, Osmanlı Devletinde çok geç uyandı. Atatürk bu konuda şöyle söylemektedir ;
“ Biz milliyet fikirlerini tatbikte çok gecikmiş ve çok ilgisizlik göstermiş bir milletiz, bunun zararlarını fazla faaliyetle (çalışmakla) telafiye (gidermeye) çalışmalıyız… çünkü tarihi hadiseler ( olaylar) ve müşahedeler ( gözlemler) , insanlar ve milletler arasında hep milliyetin hakim (egemen) olduğunu göstermiştir. Özellikle bizim milletimiz milliyetini ihmal edişinin ( Önemsemeyişinin) çok acı cezalarını çekmiştir. Osmanlı İmparatorluğu içindeki toplumlar hep milli inançlara sarılarak milliyetçilik idealinin kuvveti ile kendilerini kurtardılar.Biz ne olduğumuzu onlardan ayrı ve onlara yabancı bir millet olduğumuzu sopa ile içlerinden kovulunca anladık. Kuvvetimizin zayıfladığı anda bizi hor ve hakir gördüler anladık ki kabahatimiz kendimizi unutmuş olduğumuzmuş. Dünyanın bize hürmet göstermesini ( saymasını) istiyorsak, ilkönce biz kendi benliğimize ve milliyetimize bu hürmeti hissi,fikri ve fiili olarak bütün davranış ve hareketlerimizle gösterelim.Bilelim ki milli benliğini bulmayan milletler başka milletlerin avıdır.”
Osmanlıcılık fikrinin etkili olmadığı görülünce Türkçülük akımının yayılmaya başladığını görmekteyiz.Bu akıma edebiyat ve düşünsel alanda pek çok ismin katkısı olmuştur. ( Ziya GÖKALP, Türk milliyetçiliğinin gelişmesinde etkili olmuştur.)
Atatürk’ün Milliyetçilik anlayışı, “Akılcı , çağdaş , medeni , ileriye dönük , demokratik , toplayıcı , birleştirici , yüceltici , insani ve barışçıdır.”
Bu anlayış komünizmle, ırkçılıkla ,faşizmle , şovenizmle ,teokrasiyle bağdaşmaz.
Atatürk’e göre millet :
a- Zengin bir hatıra mirasına sahip bulunan,
b- Beraber yaşamak hususunda müşterek arzu ve muvafakatte samimi olan
c- Sahip olunan mirasın muhafazasına beraber devam hususunda iradeleri müşterek olan insanların birleşmesinden oluşur.
Türk Milletinin oluşmasında etkili olduğu görülen doğal ve tarihsel olgular şunlardır :
Siyasal varlıkta birlik – dil birliği-yurt birliği-ırk ve köken birliği-tarih akrabalığı-ahlak akrabalığı |