TÜRK KURTULUŞ SAVAŞI
I.İNÖNÜ SAVAŞI
Yunanlılar, Bursa ve Uşak mıntıkalarından Eskişehir ve Afyon
istikametlerinde 6 Ocak 1921'de ileri harekata geçtiler. Yunan harekatı üç
koldan ilerleyerek İnönü önünde birleşiyordu. Yunanlılar, 3 günlük yürüyüşten
sonra 9 Ocak günü İnönü mevzilerinin önüne gelmişlerdi. Asıl savaş 10 Ocak günü
sabah saat 6.30'da Yunanlıların taarruza geçmesi ile başladı. Saldırısı kırılan
düşmana karşı savaş 10 Ocak 1921'de kazanıldı. Savaşın İnönü bölgesinde
yapılması bir tesadüf değildi. İnönü savaşlarının zamanını Yunanlılar, fakat
savaş alanını Türkler seçmişlerdi. Türk ordusunun savunma planına göre, Bursa ve
Kocaeli yönünden gelecek bir düşman taarruzu İnönü'de karşılanacaktı. 11 Ocak
1921'de o güne kadar fazla kayıp vermiş ve çok hırpalanmış olan düşman, daha
fazla ilerlemeye kendisinde kudret göremeyerek, tekrar Bursa civarındaki eski
mevzilerine çekilmek zorunda kaldı. Böylece dinamik bir sevk ve idare sistemiyle
düşmanın iki misli kuvvetlerine karşı, zayıf kuvvetlerle yoğun bir savunma
yapılmış ve düşman ordusu üç gün içinde yenilerek geri çekilmeye mecbur
bırakılmıştır. I. İnönü Zaferi sonunda Albay İsmet Bey,1 Mart 1921'de
generalliğe yükseltildi. Kazanılan bu zaferin tarihi önemi, Batı Cephesi'nde
kazanılan ilk zafer oluşu ve Sevr tatbikçilerine milli teşkilatın ne demek
olduğunu göstermesidir. I. İnönü Savaşıyla Kuva-yı Milliye devri son bulmuş,
Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin ve ordusunun içerde ve dışarıda itibarı birden
yükselmiş, ordunun ve Meclis'in otoritesi artmıştır. II. İNÖNÜ SAVAŞI Londra
Konferansı'nın bir sonuç vermemesi, Sevr projesini uygulamak için İtilaf
Devletlerini yeni bir çabaya yöneltmiş ve bu amaçla Yunan işgal ordusunu savaşa
teşvik etmişlerdi. Bundan faydalanan Yunanlılar, 23 Mart 1921'de Bursa'dan İnönü
istikametine ilerlemeye başladılar. Türk ordusunun yüksek azim ve imanla
savaşması, 31 Mart 1921 akşamına kadar süren kanlı çarpışmalar sonunda düşmanı
İnönü'de ikinci defa perişan etti. Yaptıkları iki saldırının da püskürtülmesi
üzerine Yunan kuvvetleri, 31 Mart gecesinden itibaren çıkış mevzilerine
çekilmeye başladılar, çekilen düşman, süvari birliklerimizle izlenmiş ve düşmana
çekilirken de kayıplar verdirilmiştir. Fevzi Paşanın (Çakmak) Mecliste bu
savaştan bahsederken söylediklerinden anlaşıldığına göre, Yunan ordusunun amacı
mutlaka yenmekti. Başkumandanları Papulas, bu sebeple Karaköy'e gelmiş ve
alaylarını bizzat birbiri ardınca savaşa sokmuştur. Düşman bir taraftan kesin
olarak Türk ordusunu yenmek ve dört beş günde Eskişehir'e, bir ayda da Ankara'ya
gelerek Sevr Antlaşması'nı kabul ettirmek amacındaydı. Düşmanın hareketlerinden
amacını anlayan kumandanlık, lazım gelen önlemleri almıştı. İsmet Paşa bir
taraftan da düşmana umduğu yerde değil, bizim istediğimiz yerde savaşı yaptırmak
suretiyle, düşmanın savaş planını başarısızlığa uğratmıştır. Milli Kurtuluş
Savaşı'nda bu zafer, Mustafa Kemal'in güzel ifadesiyle, milletin "maküs
talihini" (tersine dönmüş talihini) de yenen bir zafer olmuş
|