Bu koşullarda neler olabilir?
Birincisi, etnik milliyetçilik duygusunun azaltılmasıdır. Demokratik ve insan haklarına saygılı rejimler kuruldukça, Balkan ülkeleri, Avrupa kuruluşları içerisinde yer almaktadırlar. Her ne kadar mevcut Avrupa anlaşmaları bireysel hakları yasal ve manevi bakımdan koruma altına alıyorsa da azınlık teriminin tanımlanması ve dolayısıyla azınlık haklarının uygulanması, devletlerin kendi inisiyatifine bırakılmalıdır. Bu durumda Bulgaristan’da veya Yunanistan’da milli azınlık olmadığını sadece dini farklılıklar bulunduğunu iddia etmek, tarihsel oluşuma ve mevcut sosyo-kültürel koşullara ters düşmektedir. O halde, birinci koşul, Avrupa normlarının şekli olarak kabulü değil, bunların özümsenmesi ve toplumsal hayata aksettirilmesidir.
İkinci kabul edilmesi gereken husus, bu ülkelerdeki Türk ve Müslüman nüfusun, bölgenin yerleşmiş insanları olduğunun kabulü ve bunları doğrudan veya vasıtalı yollarla göçe zorlamanın, Balkan barışına hizmet etmeyeceğinin anlaşılmasıdır.
Üçüncü koşul, Türkiye’nin Osmanlı Devletinin ne bir uzantısı, ne de islam aleminin yeni bir fatihi olmadığının, Balkan ülkelerinin yüreklerine sinmesidir. Şurası kabul edilmelidir ki, insan hakları artık sadece ulusların içişleri değil, tüm toplumların iç işidir. Bu itibarla, Türkiye’nin Balkanlardaki Türk soydaşlarının ve akraba sayılan Müslümanların insan haklarını savunması, çağdaş uluslararası hukukun verdiği ve aynı zamanda doğal olan bir haktır. Bu hakkın kullanımı dolayısıyla Türkiye, hiçbir zaman saldırganlık sıfatını vermez. Buna karşılık, Türkiye’nin de Balkan ülkelerine yaklaşımında gerçeklere dayansın dayanmasın, bu ülkelerin duyarlı olduğu konulara dikkat göstermesi gerekir. Gerçekten, ızdırap içinde olan veya aile birleşmeleri nedeniyle Türkiye’ye göç etmek zorunda hissedenlerin belirli bir program dahilinde Türkiye’ye göç etmelerine imkan verecek bir sistemin geliştirilmesi gerekebilir. Bu bağlamda, ikinci olarak, özellikle göçmen kuruluşları tarafından yürütülen, bir gün Türkiye tekrar Balkanlara dönecektir şeklindeki propagandaların duygusal bir ifadeden başka bir anlam taşımadığının sık sık yetkililerce vurgulanması gerekir. Yine aynı şekilde, Balkanlardaki Türk, Müslüman unsurların bir bölümünün tecrit edilmişlikten doğan bir tepki ile “Türkiye bir gün buralara dönecektir” şeklindeki siyasi akım ve kampanyaları desteklememeleri doğru olacaktır. |