| Guest |
Resûlüllah (s.a.)mana itibarı ile çirkin olan isimleri değiştirirdi[1][60]. Meselâ Ensardan Usey'in, oğluna verdiği ismi[2][61] Hz.Peygamber beğenmemiş, "ona Münzir adını koy"[3][62] buyurarak önceki ismi değiştirmiştir. Ebû Dâvûd (ö.275/888), Resûlüllah'ın (s.a.), Âsî, Azîz, Atele, Şeytan, Hakem, Gurab, Hubâb, Şihab isimlerini değiştirdiğini, Şihab'ı Hişam, Harb'i Silm, Muzdacî'ı Münbais yaptığını, Afire adını taşıyan bir araziyi de Hadire, Şi'bu'd-Dalâlet geçidi(n)'i Şi'bu'l-Hüdâ; Benü'z-Zinye'yi Benü'r-Rişde; Benû Muğviye'yi de Benû Rişde olarak değiştirdiğini nakletmektedir[4][63]. Hz Peygamber bu isimleri, şüphesiz manalarındaki çirkinlik ve sevimsizlikten; Hakem ismini, Allah'ın bir ismi; hubâb'ı, şeytan veya bir yılan cinsinin adı olduğundan; şihâb'ıdaalev gibi yanmayı[5][64] ifade ettiğinden beğenmemiş, onları bu sebeple değiştirmiştir. Ayrıca isyankar, itaatsız kadın anlamına gelen Âsiye'yi güzel kadın anlamına gelen Cemile'ye[6][65], sert anlamına gelen Hazn'i kolay anlamına gelen Sehl'e[7][66], kesik anlamına gelen Asram'ı tohum, ziraat, verim anlamına gelen Zür'a'ya[8][67] çevirmiştir. Bu tür isimlerin özelliklerini şu sekilde izah etmek mümkündür: Kesik anlamına gelen Asram verimsizliği, merhametsizliği, başkasına yararlı olmamayı; tohum, bitme, büyüme anlamına gelen Zür'a isekesikliğin zıddı olan verimliliği, faydayı temsil eder[9][68]. Hazn, sertlik ve kabalığı; Âsî ve âsiye[10][69], itaatsizlik ve isyankarlığı; Şeytan her türlü hile ve çirkinliği; Gurab/karga, sevimsizlik ve uğursuzluğu; Müzdacî', yatmayı ve tembelliği; Afire/çorak verimsizlik ve merhametsizliği, başkasına faydasız olmayı şuur altına yerleştirmektedir. Burada Mesrûk'un şu naklini de ilave etmek gerekir: Mesruk; "Hz. Ömer'le karşılaştım. Bana, 'Sen kimsin?' diye sordu. 'Mesruk b. Ecdâ‘' dedim. Dedi ki; 'Ben Resûlüllah'ın, 'Ecdâ', şeytandır' dediğini işittim"[11][70] demektedir. Bu da Hz. Peygamber'in hoş görmediği isimler arasında yer alır. Netice olarak burada, Hz.Peygamber'in değiştirdiği isimlerin, anlam itibarı ile çirkin olup hoş olmayan, bir takım şuur altı saplantılarla sahibinin karakterini etkileyen, tâzim ya da aşırılık ifade eden isimleri değiştirdiğini söyleyebiliriz. Bu tür isimlerin değiştirilme sebeplerini şu şekilde izah etmek mümkündür: Şu bir gerçektir ki, hoş karşılanmayan bir şey duyula duyula ona karşı tepki ve duyarlılıklar söner, sonunda normal karşılanır hale gelir. İnsanın bu fıtrî yapısını dikkate aldığımızda, "Şuyûu vukûundan beterdir" ata sözünün ne kadar yerinde söylenmiş olduğunu daha iyi anlıyoruz. Zira vukûu sınırlı kalabilir, neticede zararı az olur. Ancak şuyû bulur, geniş bir alana yayılır da normal karşılanır hâle gelirse, o zaman bunun zararı daha çok olur. Yaptığı tahribatın düzeltilmesi de imkansız olabilir. Buradaki menfi etkilenme, ismin sahibinden ziyade, çevredekiler için söz konusudur. |