4.4. Partikül Büyüklüğünün Ruminantlara Etkisi Dane yemlerin kırılması, öğütülmesi veya ıslatılması genellikle bu çeşit yemleri tamamen çiğneyemeyen hayvanlar için faydalı bir yol olmakla birlikte çiğnenmeden yutulan tohumlar belirli bir hazma tabi olmadan hazm organlarından geçebilmekte ve sonuç olarak da besin maddelerinin ziyan olması söz konusu olabilmektedir. Genç hayvanlarda dişlerin gelişimine kadar öğütmenin faydası olmakla birlikte ilerleyen yaşlarda pek fazla bir etkisi olduğu söylenememektedir. Çok ince öğütme, uygulanan yemlerde yem tanelerinin işkembeden çok hızlı bir şekilde geçmesine neden olduklarından sellüzun bakteriyel fermentasyonuda tamamlanamamaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen bilgilerde özellikle mısır danelerinin ince öğütülmesi veya buharda incetilmesi rumende nişasta sindirim oranını ve miktarını artırmakta buna bağlı olarak da mısır 700 mıcrona kadar öğütüldüğünde süt ineklerinde yarayışlı hale geldiğini göstermektedir. Dhiman and Satter (1993) yaptıkları araştırmada mısırın çeşitli partikül büyüklüklerindeki fermente olabilirliğini araştırmışlardır. Bunlardan kabuğu kurutulmuş ezilmiş mısır, kırılmış mısır, kalınca öğütülmüş yüksek nem içeren mısır, tabakalanmış mısır ve ince öğütülmüş yüksek nem içeren mısır süt ineklerine 3 haftalık periyotlarla yedirilmiş ayrıca hayvanlara yonca silajı ve soya fasülyesi verilmiştir. Farklı mısır muamelelerinin partikül büyüklüğü dağılımı aşağıda verilmiştir. Tablo 2 –Farklı Mısır Daneleri Büyüklüğünün Dağılımı Muameleler
Elek Genişliği,mm
4.75
3.36
1.18
0.6
% Elek Üzerinde Kalan
Kabuğu Kurutulmuş Ezilmiş Mısır
9.1
71.5
1.44
2.6
Yüksek Nem İçeren Mısır
56.6
28.4
6.9
3.1
Öğütülmüş Yüksek Nem İçeren Mısır
1.8
19.7
23.6
18.1