7. SONUÇ
Karma yem sanayiinde her ton yem üretimi için sarfedilen enerjinin % 55-75'i öğütmeye isabet etmektedir. Maliyete bu kadar yüksek oranda etkili olan öğütme amaca uygun bir şekilde gerçekleştirilmediği taktirde yemden yararlanma da önemli ölçülerde azalacağından kayıplar daha büyük boyutlara ulaşmaktadır.
Günümüz karma yem üretiminde en yaygın olarak kullanılan değirmen türü "Çekiçli Değirmenler"dir. Ancak son yıllarda aynı verim düzeyinde, değişik özellikteki hammaddeleri en uygun bir şekilde öğütebilen daha sessiz, maliyeti ve enerji kullanımı da düşük "Vals’li değirmenler"in geliştirildiği ve değişik dünya ülkelerinde kullanılmaya başlandığını görüyoruz.
Kullanılan değirmenin türü ne olursa olsun, uygulanan öğütmeyle ilk sırada etkilenen değirmen özellikleri bakım ve enerji giderleridir. Partikül çaplan küçüldükçe yani elek delik çapları küçüldükçe, değirmenlerde yıllık bakım ve enerji masraf1arının önemli ölçülerde arttığı gözlenmektedir. Ancak bu artış valz’li değirmenlerde, Çekiçlilere göre, belirgin ölçülerde düşük olmaktadır.
E.Ü.Ziraat Fakültesinde yürütülen bir çalışmada incelenen çekiçli değirmendeki enerji kullanımının hammadde ve elek delik çapına göre değişimi tablda verilmiştir
Çizelgede verilen değerler incelenen her hammadde de partikül boyutu küçüldükçe her kg öğütme için enerji sarfiyatının belirgin ölçülerde arttığını ortaya koymaktadır. Bu durumda çekiç ve elek aşınmalarına bağlı olarak uzayan öğütme ve oluşan unlaşma ile ne kadar gereksiz enerji gideri olacağı açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır.
Çekiçli değirmenlerde enerji kullanımı hammaddelerin beraber öğütülmelerinde, ayrı ayrı öğütülmelerine kıyasla, daha olumlu bir şekilde etkilenir. Nitekim Tablo 4'de verilen yemlerin birlikte öğütülmeleri durumunda böyle bir etkilenmeyi daha belirgin olarak görmek mümkündür (Tablo 5).
Öğütme diğer taraftan değirmenin verimini de etkiler. Bu etkilenme elek delik çaplarına bağlı olan partikül büyüklüğü üzerinden gerçekleşir. Nitekim yapılan incelemeler amaçlanan partikül boyutlarının küçülme si oranında verimin doğrusal bir azalma gösterdiğini ortaya koymuştur. Buna göre irileşen öğütme materyalinde de verim aynı anlamda bir ilişki ile artmaktadır. |