30-01-2007, 09:00
|
#12 |
| Guest |
Tasfir-i Efkar kamuoyunun önemini herşeyin üzerinde ön plana çıkaran ilk gazetedir. Osmanlı yapısı içerisinde Türk unsurların haklarını savunmuş ve siyasal polemiklerle basına yepyeni ufuklar açmıştır. Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin sözcüsü durumuna gelmiştir. İlk sayının sunuş yazısında Tanrı’nın verdiği aklı kullanmak gerektiğini savunan Şinasi, her şeyden önce dinamik bir kamuoyundan, hükümdar ve hükümetin yanısıra söz sahibi olacak bir halktan yanadır. Gazetesinde padişahın tahta çıkış ve doğum günlerine övgüler koymayı reddetmiştir. Parlamenter sistemi savunuyor bu konuda Avrupa basınından çeviriler yayınlıyordu. Mali reformlar, saray çevrelerinin oyunları, fakirlerin durumu, İstanbul’un kent olarak sorunları, eğitim konusundaki eleştirilerin yanısıra dış politikada Karadağ sorunu, Rusya’nın Kafkaslar politikasının eleştirisi gibi konularda da önemli yankılar sağladı.[1] Şinasi gazetesinin özelliklerini şöyle belirtmektedir: “Tasfir-i Efkar gazetesi iki bölümden oluşmuş olup, birinci bölümü genel olarak iç ve dış haberlere, seçilmiş haberlerin duyurulmasına, ikinci bölüm ise bilgice birbirinden ayrı olan yapıtların yayımlanması için ayrılmış bölümdür ki, gereğine göre yapıt ya tüm olarak ya da özetlenerek verilecektir.”[2] Türk basın dilinin gelişmesinde ilk rolü oynayan gazeteyi halkın anlayacağı dili kullanacak bir araç olarak gören ilk kişi Şinasi olmuştur.[3] Eğer fikirlerin halka ulaşması gerekiyorsa öncelikle halkın anlayacağı yapmacıksız, sade bir dil kullanılmalıydı. Tasfir-i Efkar, “Edebiyat-ı cedide” dediğimiz edebi devri açmış ve ilk edebi münakaşalar bu gazetede başlamıştır.[4] Gazeteyi üç yıla yakın Şinsi çıkarmıştır. O sıralarda bir arkadaşının tutuklanmasından tedirgin olan Şinasi 1865’te Paris’e kaçtı. Şinasi’nin ayrılışından sonra gazetenin başına Namık Kemal geçmiş ve yazılarında özgürlük konularına değinmiştir. 1867’de çıkan “Şark Meselesi” isimli yazısı nedeniyle Namık Kemal’in gazeteciliği yasak edildi. Bunun üzerine Namık Kemal’de Avrupa’ya kaçmış ve gazetenin yönetimi Recaizade Ekrem’e kalmıştır. Tasfir-i Efkar 835 sayı yayınlanmıştır.[5] Gerek Şinasi gerekse çıkarmış olduğu Tasfir-i Efkar gazetesi Tercüman-ı Ahval’in açmış olduğu “sivil gazetecilik” yolunu daha da geliştirmiş, Türk basınına önemli yenlikler getirmiştir. |
|
|  |