30-01-2007, 09:07
|
#13 |
| Guest |
Muhbir: Tasfir-i Efkar’dan sonra yayınladığı yazılar ile dikkat çeken gazetelerden bir diğeri de “Muhbir” gazetesidir. Sermayesini Filip Efendi’nin sağlamış olduğu Muhbir’i yazılarıyla önemli bir gazete haline getiren Ali Suavi olmuştur. 1866 yılında çıkarılan bu gazete, satışa önem vermeyen, manevi heyecana sahip bir hava içeriyordu.[1] Muhbir, gerek yeni ve hür fikirleri yaymakta ve gerekse hükümeti çekinmeden eleştiriyordu. Bu gazete Girit meselesi ile ilgili olarak, Girit’te zulme uğrayan müslümanlar için yardım topluyor, her yayında bu konuyu bahane ediyor ve Milli bir Meclisin açılması konusunda yabancı gazetelerdeki yazıları aktararak bu konudaki fikirlerini ortaya koyuyordu. Belgrat kalesinin verilmesi ile ilgili, 1867’de hükümeti suçlar nitelikli yazıdan dolayı gazete, hükümet tarafından tepki görmüş ve matbuat nizamnamesinin 27. maddesi gereğince gazete kapatılmıştır.[2] Muhbir gazetesi bir ay sonra yeniden yayınlanmaya başlamış ancak bu yayını 27 Mayıs 1867’ye kadar devam etmiştir. Bu süre içerisinde gazete ancak 55 sayı çıkarabilmiştir. Kastamonu’ya sürülen Ali Suavi ise Namık Kemal’in yardımları ile İstanbul’a kaçırılmış, ardından Mustafa Fazıl Paşa’nın daveti üzerine Fransa’ya gitmiştir. Burada da yayınladığı gazeteler aracılığı ile fikirlerini yaymaya çalışan Ali Suavi, Meşrutiyet’in ilanıyla İstanbul’a dönmüş ve Basiret gazetesinde yazılar yazmaya başlamıştır. Ancak kendisi II. Abdülhamit’i indirip, V. Murat’ı tahta çıkarma girişimi sırasında hayatını kaybetmiştir.[3] Ali Suavi’nin renk kattığı bu gazete, kendisinden önceki gazetelerin açtığı muhalif tutumu daha da sertleştirmiş ve bu yönüyle var olan iktidarın tepkisini çekmiştir. İbret: 1871 tarihinde İskender Efendi tarafından kurulan İbret gazetesinin yönetimine 1872 tarihinde Namık Kemal geçmiştir. Haber gazetesi olmaktan çok fikir gazetesi olarak ön plana çıkan İbret[4] o zaman kadar ancak Avrupa gazetelerinde görülebilen düşünceleri işliyordu. Gazetedeki yazılara yön veren Namık Kemal’di ki Pertev Boratav’ın belirttiğine göre o her şeyden önce o bir gazeteciydi ve izin verildiği sürece gazetecilik yapmaya devam etmiştir.[5] Onun yönetimindeki İbret, halk içerisinde hürriyet ve meşrutiyet düşüncelerinin yayılması için yazılar yazıyor, dönemin kötü siyasetini eleştiriyordu. Ancak bu eleştiriler nedeniyle 2 Temmuz 1872 tarihinde Namık Kemal’in yazdığı ”Garaz Murattır” isimli yazı nedeniyle gazete dört ay süreyle kapanmıştır. Namık Kemal Gelibolu mutasarrıflığına atanmışsa da, Mithat Paşa’nın affıyla gazete kırk gün sonra yeniden yayınlanmaya başlamış ve kendisi yazılarına devam etmiştir. |
|
|  |