30-01-2007, 09:27
|
#17 |
| Guest |
1867 tarihli Ali Kararname ile Muhbir, Ayine-i Vatan, Utarit gazeteleri bu kararnameden sonra kapatılmıştır. Mizah gazetesi Diyojen 1871’de 15 gün kapatılmıştır. İbret gazetesinin yayını 1870’te bir ay yasaklanmıştır. Mizah gazetesi olan İbretname-i Alem 1871’de geçici olarak kapatılmıştır.1872’de ibret 4 a 1873’te Diyojen 2 ay kapatılmıştır. 1873’te Hadika 2 ay, İbret önce bir ay sonra süresiz kapatılmıştır.1874’te Hülasatü’l-Efkar, şark ve Hayal gazeteleri kapatılmıştır.1875’te Hayal gazetesinin yayını yasak edilmiştir.[1] Bu kararnameye dayanarak yapılan bu yasaklamalar, Meşrutiyet’e kadar sürüp gitmiş ve basın susturulmak istenerek özgür düşüncenin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Ancak basını susturmak için Ali Kararnamede yeterli görülmemiş, Mahmut Nedim paşa’nın sadrazamlığı döneminde önlemler daha da sıklaştırılmıştır. Kendisi 1876’da memleketteki bütün gazetelere sansür koyacaktı. Yayınladığı ali kararname ile : Osmanlı basınında çıkan yazılara hükümet gerekli dikkati göstermiş ve çoğu zaman süreli ya da süresiz kapatma cezası vermişse de basın bir düzen içerisine alınamamış olduğu açıklanmış, bunun içinde gazetelerin baskıdan önce hükümet tarafından görevlendirilecek memurlar tarafından denetlenmesine karar verilmiştir. Bu sansür kararnamesini,”Basmet” gazetesi bir ilan yayınlayarak “Matbaamızın makinesi bozulduğundan birkaç gün gazetemizin yayınlanmayacağını bildiririz” diyerek, Sabah gazetesi ise sansürün çıkardığı yazılara ait sütunları boş bırakarak protesto etmişlerdir. Bu kararname Mahmut Nedim Paşa’ya uğursuz gelmiş olacak ki, kararnamenin yayınlandığı gün sadrazamlık görevini Mütercim Rüştü’ye bırakmaya mecbur kalmıştır. Sadrazam olan Rüştü Paşa üç gün süren sansürü yürürlükten kaldırmıştır. 1876’daki Sırp savaşıyla da alakalı olarak bir tebliğ yayınlanmış, devlet işleri ile ilgili olarak söz söyleyenlerin vatan haini sayılacağı, gazetelerde bu konularda yazı yazmamaları için Matbuat Dairesi’ne talimat verildiği belirtilmiştir. Tanzimat Dönemindeki gazeteler doğuş bakımından milli bir karakter göstermez. Bu dönemde gazeteler ekonomik olsun, politik olsun her sahada yaratıcı değil taklitçi(*) ilgilendiği alanlarda dönemin ileri gelenlerini memnun etmekten öteye gidememiştir.[2] Gazeteler daha çok ansiklopedik yayınlar şeklinde çıkmış ve dönemin edebi yazarları aynı zamanda ilk gazetecileri olmuşlardır. |
|
|  |