30-01-2007, 13:12
|
#27 |
| Guest |
BAZI PLASTİK İŞLEME METODLARI Vakumla Şekillendirme (Termoform) Yöntemi
Vakumla şekillendirme için malzeme ya granül veya levha halinde olabilir, Eğer termoplastik maddi granül formunda ise ekstruzyonla; toz halinde ise ekstruzyon, kalenderleme pres veya çekme ile levha haline dönüştürülürler. Vakum işlemi için levha ya hazır olarak alınır ve ısıtıldıktan sonra işlenir veya granül halindeki plastik, yukarıda da belirtildiği gibi, ekşimelerden levha halinde dönüştürüldükten sonra işlenir. Levhanın ısıtılması a) infraruj radyant ısıtıcıyla ve b) konveksiyonla ısıtma olmak üzere iki şekilde yapılır. Vakumla şekillendirmede kullanılan makineler iki grupta toplanabilir. Bunlar: a) Rulo halindeki ince termoplastikleri işleyen sürekli rulo beslemu makineleri, b) Büyük ağır levhaları keserek işleyen makinelerdir. Sürekli rulo besleme makinesinde tabaklar, kutular ve buna benzer kaplar üretilir. Rulo besleme makinesiyle şekillendirme iki türlü yapilır. Rulo halindeki hazır şerit veya levha makinenin merdanesine takılır ve ısıtıldıktan sonra şekillendirilir. İkinci yöntemde ise, şekillendirme makinesine ek olarak levha çekimi için bir ekstruderden yararlanılır. Ekstruderden çıkan levha şekillendirme ünitesine nakledilir. Şekillendirmede kullanılan kalıplar erkek ve dişi olmak üzere ikiye ayrılırlar. Genellikle erkek kalıp piston gibi hareket eder. Vakum ve basınç, kullanılan şekillendirme araçlarmdandır. Basınç ve vakum birer piston gibi işlev yaparlar ve levhayı dişi veya erkek kalıba doğru iter veya çekerler. Ancak genel bir kural olarak vakum sadece dişi kalıp tarafına uygulanır. Vakum kalıba bir delikle bağlıdır. Vakum ayrıca, kalıp üzerideki havayı alarak şekillenecek levhanın kalıbın yüzeyine iyice yapışmasını, oturmasını sağlar. Böylece kalıpla levha arasında iyi bir ısı transferi gerçekleşir. Kalıplar genellikle, ısıyı çabuk iletmesi bakımından alüminyumdan yapılır. Şekillendikten sonra plastiğin ısısı en kısa sürede alınarak soğutulur. Soğutma işlemi kalıp tabanına su vermekle yapılabildiği gibi, şekillendirme aygıtının içerisinden su geçirmekle de gerçekleştirilebilir. En yaygın şekillendirme teknikleri: Taşkanlı şekillendirme, pistonla takviyeli şekillendirme, gererek şekillendirme, presle şekillendirme, basınçlı -pistonlu - vakum şekillendirmesi, vakumla kapma yoluyla şekillendirme, hava yataklı vakum şekillendirmesi ve sürekli olarak vakumla şekillendirmedir. Söz konusu bu tekniklerden bir kaçına aşağıda kısaca değinilmiştir. Bu teknikte, termoplastik levha dişi bir kalıp içerisinde vakumla şekillendirilir. Bu amaçla levha özel tutucularla tutturularak, ya belirli bir sıcaklığa getirilerek veya belirli bir sıcaklıkta belirli bir süre tutularak ısıtılır. Isıtılan levha, kalıbın kenarıyla temas edecek şekilde kalıp üzerine oturtulur. Sonra atmosferik basınçla levha kalıba doğru itilerek, levhanın kalıbın şeklini alması sağlanır. Taşkanlı şekillendirmenin başka bir yapılış biçimi; vakuma karşı atmosferik basınç uygulama yerine, dişi kalıba doğru levhanın üzerine pozitif bir basınç tatbik etmektir. Pistonla takviyeli şekillendirme |
|
|  |