Çimento üretin sürecinde, tesis bazında büyük nokta kaynaklarından (fırın, klinker, soğutucu, çimento değirmeni v.b.) toz, SO2, NOX, CO ve CO2 gibi emisyonlar çevreye yayılmaktadır.
Çimento üretiminin muhtelif kademelerinde meydana gelen tozları tutmak için toz odaları, siklon ve multisiklonlar, torbalı filtre ve elektrofiltre gibi muhtelif toz tutucular kullanılmaktadır.Çimento fabrikalarında tozun ayrıştırılması için kullanılmakta olan toz arıtım sistemlerinin hangi ünitelerinde yaygın olarak kullanıldığı Tablo-1’de verilmektedir.
Toz tutma teknolojisinde ulaşılan seviye, memnuniyet vericidir.Uygulamalarında %99.99 dizayn verimlilik değerleri ile çalışan filtre sistemleri, çimento tesislerinden kaynaklanan toz emisyonlarının hava kirliliğindeki payı önemli ölçüde düşmüştür.
Yakıtlardan ve hammaddelerden kaynaklanan gaz emisyonlarının büyük bir kısmı klinker
Ve toz tarafından bağlanmaktadır. Bu sayede gaz emisyonları açısından endişelenecek bir durum görünmemektedir.ancak, fırın sistemi başta olmak üzere, herhangi bir tesiste işletme şartlarının bozulması, hava kirliliği yaratan emisyonların hızla artmasına neden olmaktadır.
Çimento çevreye, kullanılan kireç taşının 800 oC’ de bozunması ile CO
CaCO3.................................CaO + CO2
ve yakıtın yanması ile yanma ürünleri verir. Önemli bir yanma ürünü olan SO2 proses esnasında hammaddedeki CaO veya CaCO3 ile reaksiyona girerek mamulün bünyesinde bağlanır.
CaCO3+SO2+1/2O2………………….CaSO4+ CO2
Bu reaksiyonun verimliliği %100’e yakındır. Dolayısı ile çimento fabrikalarından çevreye yayılan SO2 bir problem teşkil edecek boyuta hiçbir zaman ulaşamaz. Bu özellik çimento üretiminde yüksek kükürt ve kül muhtevalı kömürlerin kullanımına olanak verir.
Çimento sanayinde proses gereği ortaya çıkan toz fiziksel ve görsel açıdan arzu edilmeyen bir unsurdur. Çimento üretiminde kullanılan girdilerin tamamı doğal maddelerden oluşmaktadır. Girdilerdeki tüm elementleri nihai ürün olan klinker ve çimentoda bulmak mümkündür |