Seçici katalitik indirgeme prosesi
Seçicili katalitik indirgeme(SCR) prosesinde indirgeme maddesi olarak amonyak(NH3) kullanılmakta ve katalizörün etkisi altında NOx (NO2, NO) seçicili olarak sanayilerde de 300-400 oC sıcaklıkta azot suya indirgenmektedir.Bu teknoloji,diğer sanayilerde de (kömür yakıtlı termik santrallarda,atık yakma fırınlarında,cam sanayinde )oldukça yaygın olarak kullanılan bir tekniktir.Genelde dünyada uygulanan baca gazı azot giderme (denitrifikasyon) sistemlerinde petek tipli katalizör kullanılmakta olup,bu petekler metalik ve seramik özellik taşımaktadırlar.Baca gazlarının etkileri nedeni ile şu anda bu tip proseslerde en fazla kullanılan katalizör vanadyum pentaoksittir.
Bu azaltma tekiniğinde düşük tozlu baca gazları ve yüksek tozlu baca gazları olmak üzere iki sistem üzerinde durulur;düşük tozlu sistemlerde baca gazları tozsuzlaştırmadan sonra çıkış gazlarının bir ön ısıtmaya tabi tutulmasını gerektirir ve bu ilave bir maliyet getirir.Yüksek tozlu sistemler ise teknik ve ekonomik nedenlerden dolayı daha fazla tercih edilen sistemlerdir.Günümüze kadar SCR sistemlerinin en önemli avantajı yüksek tozlu sistemlerde %85-95 oranında NOx emisyonlarında azalma sağlanmasıdır.
Bu tekniğin yüksek azaltma potansiyelini bağlı olarak tüm fırınlara uygulanabilir uygun bir teknik olduğu düşünülebilir,ancak yatırım maliyeti, seçicili katalitik olmayan indirgeme sistemine göre yüksektir.
5.12.SO2 EMİSYON KONTROL TEKNİKLERİ
SO2 emisyonlarının kontrolünde de ilk aşamada;düzgün fırın operasyonunu,oksijen konsantrasyonunun seçimi,hammadde ve yakıtların seçimini kapsayan birincil tedbirler uygulanır.Bu tedbirlerin yeterli olmadığı durumlarda ise genelde baca gazı sonrası kontrol teknikleri dikkate alınır.
Tablo8.1.’de çimento üretiminden kaynaklanan SO2 emisyonlarının azaltılmasında olumlu etkilere sahip teknikler,azaltma potansiyelleri,maliyetleri ve diğer kirleticilere olan etkileri ile birlikte gösterilmektedir.Genelde SO2 emisyonlarının giderilmesi,toz emisyonlarının kontrolünde elektro filtrelerin uygulanmasındaki verimliliği arttırabilir. |