5.13.Elektro Filtreler
Partikül emisyonlarında yüksek toz tutma verimine sahip olan elektro filtrelerin çalışma prensibi;elektriksel olarak yüklenmiş partiküllerin yükleyici plakalar üzerine hareket etmesine dayanır.
Elektro filtreler bir hava akımı içeren partikül maddelerin geçtiği bir elektrostatik alan oluşturur ve partiküller negatif olarak yüklenerek pozitif yüklü toplama plakalarına doğru hareket ederler.Toplayıcı plakalar periyodik olarak silkelendiğinde veya titreştiğinde toplanan malzemeler toplama bunkerlerine dökülürler.Elektro filtreler yüksek sıcaklıklarda (400 oC sıcaklığa kadar ) ve yüksek nemde çalışabilme özelliğe sahiptir.Elektro filtrelerin verimliliği,genellikle elektrostatik alanların sayısına (2-4 arasında) ve boyutlarına, baca gazının nemine, sıcaklığa göre şartlandırılması ve partikül direncine bağlıdır.
Bunun yanı sıra baca gazının çıkış hızı, partikül yükleme hızı,SO2 konsantrasyonunun verimliliğini etkileyen diğer faktörleridir.Özellikle toplama plakaların üzerinde bir izolasyon tabakasının oluşmasını sağlayacak malzemenin girişi elektriksel alanı azaltarak filtrenin performansını düşürebilir.Bu durum genelde fırın prosesine yüksek klor ve kükürdün giderek alkali metal klorürlerin ve sülfatların oluşması durumunda meydana gelir.Alkali metal korürler çok ince taneli tozlar (0.1-1µm) şeklindedir ve elektrotların üzerinde izolasyon tabakası oluşturarak yüksek spesifik toz direnci (1012-1013 Ώ cm) gösterdiklerinden tozların azaltılmasında problemlere neden olurlar.Bu problemler genelde suyun enjekte edilmesi ile çözülür.(veya torbalı filtreler kullanılır.)
Siklonlu ön ısıtıcılı bir çimento döner fırını birleşik işletme şartlarında çalışıyorsa,fırın çıkış gazı, farin değirmeninde hammadde ile temas halinde nemlendirilerek soğutulur ve böylece elektro filtre için uygun şartlar sağlanmış olur.Doğrudan işletme çıkış gazının için su enjeksiyonu ile buharlaştırıcı soğutucu gereklidir.
Izgaralı ön ısıtıcılı çimento fabrikalarında fırın çıkış gazı özel bir şartlandırma olmaksızın,proses özelliklerine bağlı olarak düşük sıcaklık ve yüksek neme sahip olduğundan
uygun koşulların sağlanması daha kolaydır.Birçok durumda klinker soğutma havasını fırın çıkış gazı ile birlikte işletmeye tabi tutmak avantajlı olabilir ve böyle bir yapının mümkün olabildiği yerlerde klinker soğutucu ve fırın çıkış gazı için birleşik bir sistem kullanmak iki ayrı elektro filtre kullanmaktan ekonomik olarak daha uygundur.Tozların yanı sıra elektro filtrelerle toz partiküllerine absorblanan dioksin ve metal gibi emisyonlarıda azaltmak mümkündür.İyi dizayn edilmiş ve şartlandırılmış bu sistemlerde %10 O2 bazında 5-15 mg/m3 civarında yoz emisyonlarına inmek mümkündür. |