DEPREM NEDİR?
Deprem yer içinde fay olarak adlandırılır, kırıklar üzerinde biriken biçim değiştirme enerjisinin aniden boşalması sonucu meydana gelen, yer değiştirme hareketinin neden olduğu karmaşık elastik dalga hareketleridir. Yer değiştirme miktarı depremin büyüklüğü ile doğru orantılı olup özellikle sığ depremlerde belli bir büyüklükten sonra haylanma ile ilgili kırıklar yer yüzünde görülmektedir. Günümüz bilgi düzeyi ve teknolojisi ile depremlerin önceden bilinmesi yani kesin yer, zaman ve büyüklüğünün deprem oluşumundan önce belirlenmesi olanaksızdır. Ancak eski kayıtlar ve sismoteknotik özellikler göz önüne alınarak belirli kuşaklarda hangi zaman dilimi içinde hangi büyüklükte depremlerin olabileceği tahmin edilebilmektedir.
2.2.Depremlerde Oluşan Sismik Dalgalar
Elastik ortamda dinamik tesirin yayılması dalga hareketi şeklinde olur. Deprem sırasında yer yüzünde biriken şekil değiştirme enerjisi kinetik enerjiye dönüşür. Bölgede sismik dalgalar oluşur. Dalga merkezine deprem merkezi adı verilir. Sismik dalgalar oluşurken yer kabuğundan geçtikleri homojen olmayan tabakalarda yansıma ve kırılma yaparak çeşitlilik kazanırlar. Sonuçta ;
1. S Dalgaları
2. P Dalgaları
3. Yüzey Dalgalarını Oluştururlar
S Dalgaları : Ortalama hacim değişmez, biçim değişir. Enine dalgalarda denir. Hızları yaklaşık 3,5 km/sn dir. Dalga yayılırken elemanlarda şekil bozulmaları ve açı değişimleri gözlenir.
P Dalgaları : hızları 6 km/sn olup en hızlı deprem dalgalarıdırlar. Hızları sıkışma ve genleşmeye bağlıdır.
Yüzey dalgaları: bu dalgalar elastik katı ortamda oluşur. Her doğrultuda yayılabilirler. Cisim dalgaları da denir. Dalga boyları uzun olup L dalgaları olarak ta adlandırılırlar.
2.3.Depremin Şiddeti ve Büyüklüğü
Depremin şiddeti ve büyüklüğü genelde karıştırılan kavramlardır. Bu kavramlar anlaşılır şekilde açıklarsak;
Depremin şiddetini, depremin yer yüzündeki belirli bir noktada oluışturduğu etkin derecesi diye nitelendirebiliriz. |