7- Standart Tanımlar (Temel Kavramlar)
Kontaktörlerin kullanılmasında önemli olan temel kavramları şöyle özetliye biliriz.
Kontaktör Kutbu: Ana akım devresinin akım yoluna ait kontaktör kısımlarına kontaktör kutbu denir. Kontaktörler genellikle 3 kutupludur.
Ana Kontak: Bir kontaktörün, kapalı durumda ana akım devresinde akımın geçmesini sağlayan kontaklartır.
Sükunet Konumu: elektromanyetik tahrik sistemi çalışmasken kontaktörün hareketli kısmının konumudur.
Kumanda Akım Devresi: Ana akım devresine ait olmayan ve kontaktörün kapanıp açılmasını sağlayan bir akım devresinde bulunan bütün iletken kısımdır.
Kumanda Kontağı: kontaktörün kumanda akım devresinde bulunan ve kontaktör tarafından mekanik yoldan çalıştırılan kontaklardır.
Yardımcı Akım Devresi: Kontaktörün ana ve kumanda akım devrelerinden başka bir akım devresine ait olan bütün iletken kısımlardır. Yardımcı akım devreleri, ihbar, kilitleme vb. Fonksiyonları yerine getirirler. Başka bağlama cihazlarının kumanda akım devresinin bir kısmı olabilirler.
8- Yardımcı Kontaklar
Kontaktörler bir “Yardımcı anahtar ile”donatılırlar. Bu anahtar, kumanda, ihbar, sinyal, ölçme ve kilitleme gibi işlemlerin yerine getirilmesine yarar. Yardımcı akım devrelerine kumanda eden bu anahtar, kontaktörün yardımcı elemanıdır. Yardımcı anahtar, çeşitli fonksiyonları olan kontakları içerir. Yardımcı kontak tipleri şunlardır.
A) Kapatıcı kontak: Kontaktör açık iken açık ve kontaktör kapalı iken kapalı
Olan kontaktır.
B) Açıcı kontak: Kontaktör açık iken kapalı ve kontaktör kapalı iken açık olan kontaktır.
C) Enversör kontak: bazı kontaktörlerde bulunur. Kapatıcı ve açıcı kontakların bir kombinasyonu olup bir hareketli ve iki sabit kontak elemanından oluşur.
D) Silici kontak: Bazı kontaktörlerde bulunur. Kontaktörün kapanması
esnasında kısa süreli olarak kapanıp sonra açılan kontaktır.
Bu kontak türlerinden başka bazı kontaktörlerde erken kapatan kapatıcı
Kontak veya geç açan açıcı kontak gibi bazı özel kontak türleri daha vardır.
Kontaktörün tipine, gücüne ve kullanıldığı yerdeki işletme şartlarına göre bir kontaktörde yardımcı kontak tiplerinden biri veya birkaçı bulunabildiği gibi, ihtiyaçlara göre çok sayıda da yer alabilir. İmalatçı firmaların kataloklarıda kontaktörlere ait yardımcı kontak türleri ve sayıları bildirilir.
Yardımcı kontak devreleri normal ana akım devresi gerilimine bağlandıkları gibi genellikle kumanda ve sinyal devrelerinin gerektirdiği 12,24,48,110 Volt gibi daha düşük gerilimlere de bağlanabilirler. |