4.2.1.1.3. Mikro Tünel Açma Makineleri
Micro tünel açma makineleri, yumuşak zeminlerde su, lağım, elektrik ve telefon kanallarının açılması için geliştirilmişlerdir. Bununla birlikte, sert ve orta sert kayalarda gerçekleştirilmesi düşünülen madencilik ve tünelcilik uygulamalarında da kullanılabilen makineler geliştirilmiştir. Tam cepheli kazı yapan, çapı 1,5 m den küçük olan, bir yeraltı açıklığını bir diğer yeraltı açıklığı ile veya yüzeyle birleştirilen kazı makineleri micro tünel açma makineleri olarak adlandırılmaktadır. Yeni geliştirilen BorPak sisteminde tahrik ve itme sistemi başyukarı içinde kesici kafa üzerinde bulunmaktadır. Alt kotta bulunan kesici kafa, üst kota doğru 450 ‘den büyük açılarda kazı yapar. Makine içinde, kazılan malzemenin alt kota aktarıldığı bir boşluk bulunmaktadır. Bu makinelerin havalandırma başyukarı, cevher nakliye kuyuları, kaçış yolları ve su drenaj galerilerinin açılmasında kullanılmaları planlanmaktadır.
4.2.2. Tünel Açma Makinelerinin Avantaj ve Dezavantajları
Bu mekanize sistemin avantajlarından, kazı, pasa nakliyesi ve tahkimat sistemlerinin birbirinden bağımsız olarak tam otomasyon şeklinde sürekli yapılabilmesidir.
TAM ‘nin asıl avantajı makine tarafından açılan yuvarlak ve düzgün kesittir. Bu kesitler çok sağlamdırlar ve dolayısıyla ya tahkimat hiç ihtiyaç göstermezler ya da çok az bir tahkimat gerektirirler.
TAM bir diğer avantajı da ; galerinin yan duvarlarına karşı basit bir şekilde tespit edilebilmeleri ve böylece aynada çalışan keskilerin dönme momenti ve itme kuvvetinden dolayı meydana gelen reaksiyon kuvvetlerini alabilmeleridir. Bu durum bilhassa sert kayaçların kazılmasında çok önemli bir faktördür. Dolayısıyla sert kayaçlarda açılacak galeriler için en uygun makine tipidir.
Mekanize kazı sistemlerinin, delme – patlatma yöntemine nazaran en önemli avantajlarından biri, kayaç formasyonlarının kırılıp çatlamaması ve aşırı sökülmenin en az olmasıdır. Buna bağlı olarak tahkimat masrafları önemli ölçüde azalmaktadır. Yine delme – patlatmaya oranla sessiz işlem yapabilme özelliğinden dolayı oluşan titreşimlerin çok düşük seviyede olması avantajlarından birisi olmaktadır.
TAM ve roadheader ‘ların avantajları ; hızlı kazı hızı, emniyet, sürekli pasa nakli ve tahkimat sistemlerinin kullanılabilmesi ve havalandırma kolaylığıdır. Uniform ebatlı pasa çıkması bu pasanın dolgu, agrega olarak muhtelif işlerde kullanılabilmesine imkan vermektedir. Daha az sayıda çalışacak personel gerekliliği, dolayısıyla maliyet düşüşü önemli olmaktadır.( Her vardiyada yaklaşık olarak 5 – 12 personel yeterli olamktadır.)
|