b.) Nakliyat:
Avrupa Birliği, enerji ürünlerinin nakliyesi sırasında geçilen transit ülkelerle olan iyi ilişkilerini sürdürmek mecburiyetindedir. Bu konu özellikle çeşitli transit rotalara sahip olan ve nakliyesi sırasında büyük risk taşıyan doğalgaz için geçerlidir. Üretici ülkeler olan Rusya, Kuzey Afrika ülkeleri ve Orta Doğu ülkelerinden gelen petrol ve doğalgazın nakliyesi 2 farklı yolla yapılabilmektedir. Bunlardan birincisi rotayı doğu ve kuzey Afrika ülkelerinden geçirmek, ikincisi ise Akdeniz’i kullanarak bu ürünlerin Avrupa’ya taşınmasını sağlamaktır. Rusya, AB üyesi ülkelerin ithal doğalgaz ihtiyacının % 42’sini karşılayarak Avrupa enerji piyasasında önemli bir rol oynamaktadır ve bu üretim ve ithalat hacmiyle doğalgaz konusunda dünya liderliğini üstlenmiştir. Aynı zamanda önemli bir petrol ithalatçısı olan Rusya, komşusu olan ülkelere ve AB ülkelerine elektrik enerjisi de satmaktadır. Avrupa’nın enerji ithalatı konusunda gitgide büyüyen ve tekel oluşturma konusunda ilerleyen Rusya ile olan ticareti dışında Orta Doğu ve Orta Asya ülkeleriyle gerçekleştirdiği enerji ürünlerinin ticaretine de önem vermesi gerekmektedir. Bu konu doğrultusunda dikkatin transit ülkeler olan Türkiye, Ukrayna ve Doğu Avrupa ülkelerine çevrilmesi gerekmektedir.
Kuzey Afrika ülkeleri (Cezayir,Libya) de Avrupa Birliği için önemli üreticiler arasındadır. Bu ülkelerin AB’ye üyelik çalışmaları ışığında, Avrupa Birliği Orta Doğu petrollerin geldiği transit ülkeler olan Türkiye, Bulgaristan ve Romanya’ya ne ölçüde destek vermesi gerektiğini karara bağlamalı ve Rusya’nın uzun vadedeki enerji ihracatı planlarını da bu hesaba katmalıdır. Ayrıca ileride gerçekleştirilmesi planlanan Türkiye-Yunanistan doğalgaz-boru hattı denizaşırı ticaretin azalmasını ve Türkiye aracılığı ile Orta Doğu ve Orta Asya’daki enerji kaynaklarına ulaşılmasını sağlayacaktır. Burada kuzey ülkelerinde ve Akdeniz ülkelerinde yürütülen enerji politikalarının da hesaba katılması ve konunun geniş bir çerçevede incelenmesi gerekmektedir. |