3. Avrupa Birliği: Dünya Enerji Piyasalarında Bir Aktör
a.) Avrupa Birliğinin Uluslar arası piyasalardaki Fiyatlarda Çok Büyük Bir Etkisi Bulunmamaktadır:
Uzun vadede, enerji kaynaklarının uluslararası piyasalardaki fiyat dengesinin, gelişmekte olan ülkelerin enerjiye olan talebinin artış oranıyla belirleneceği gözlemlenmektedir. Ayrıca Çin, Hindistan ve Latin Amerika ülkeleri gibi gelişmekte olan ve nüfuslarıyla orantılı olarak enerji ihtiyaçları da her geçen gün güçlü bir şekilde artış gösteren ülkelerin, gelecekte enerji piyasalarındaki fiyat değişiminin baş aktörleri olacaklarını söylemek yanlış olmayacaktır. Nüfusbilimi uzmanlarına göre dünya nüfusunun 2020 yılında 8 milyara ulaşması beklenmektedir. Bu nüfus artış seviyesi ışığında enerji ihtiyacı büyük ölçüde artacak ve bu artışta % 90 ile gelişmekte olan dünya ülkeleri başı çekecektir. Öyle ki artış oranının 2020 yılına kadar % 65 seviyelerinde gerçekleşmesi yani 2000 yılı istatistiklerine göre 9.3 milyar ton olan enerji kaynağı ihtiyacının 2020 yılında 15.4 milyar tona ulaşması öngörülmektedir. Bu trendin gelecekte fosil yakıt fiyatlarını büyük ölçüde etkileyeceği açıktır. Bu artış ancak uluslararası bir çaba ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımları arttırarak ve enerji temin etme yöntemlerinin daha verimli hale getirilmesine çalışılarak önlenebilir. Buna ilaveten, enerji tüketim oranları yüksek olan sektörler üzerinde çalışmalar yapılarak bu artış trendinin önüne geçilebilir. Örneğin 2020 yılına kadar dünya genelindeki otomobil sayısının yaklaşık iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir. Bu yükselişin nedeni birinci derecede gelişmekte olan ülkelerdir. 2000 yılı istatistiklerine göre OECD ülkelerinde her on kişiye 6 otomobil düşmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde ise bu sayı her on kişi başına ikidir ve 20 yıl içerisinde artan talep göz önünde bulundurulursa gelişmekte olan ülkelerin bu sektörde OECD ülkelerine büyük ölçüde yaklaşması beklenmektedir. Kısa vadede, yukarıda saydığımız nedenlerden ötürü petrol fiyatlarındaki artış kabul edilebilir düzeyde ilerleyecektir. Fakat, daha ileriki dönemlerde
gelişmemiş ve gelişmekte olan dünya ülkeleriyle yapılan enerji ithalatı ve ihracatı antlaşmalarında yine yukarıda saydığımız maddelerin etkileri gözden geçirilmelidir. Uluslararası piyasalardaki enerji ürünlerinin ticaretindeki kararsız fiyat dengesi, piyasalardaki yakıt fiyatlarının artış trendine bağlı olarak daha farklı sorunları da beraberinde getirmektedir. Enerji ihracatçısı ülkeler, birbirleriyle olan jeopolitik anlaşmazlıkları ve çekişmeleri dolayısıyla kasıtlı olarak enerji piyasalarını kötü yönde etkilemektedirler. Ani fiyat artışları ve yaratılan suni enerji krizleri birleşik enerji piyasalarını etkilemekte ve Avrupa Birliği üye ülkelerinin ekonomileri bazı durumlarda bu fiyat artışlarını sönümlemede yetersiz kalabilmektedir. |