02-02-2007, 08:37
|
#1 |
| Guest |
DEVŞİRME TANIMI Devşirme, toplama demektir. Tebaadan olan Hıristiyan çocuklarının Yeniçeri yapılmak üzere toplanmalarıdır. Saray hizmetleriyle, Bostancı ocağı ve Yeniçeri ocağında istihdam edilmek üzere Osmanlı Devletinin Hıristiyan halkından topladığı çocuklara verilen isimdir.[1] Orhan Gazi devrinde, yalnız Türklerden teşkil edilen Osmanlı ordusunun yeterli gelmemesiyle, harpte ele geçirilen güçlü esirlerden faydalanma yoluna gidilmiştir. Böylelikle “Pençik oğlanı” denilen ve her beş esirden birinin alınması yoluyla bir ordu teşkil edilmiştir. Sultan Birinci Murat zamanında Pençik oğlanı teşkilatı bir kanuna bağlanarak, Gelibolu Acemi Ocağı kuruldu. Böylece kapıkulu ocağının temelleri atılmış oldu. Acemi ocağı teşkilatı daha sonraları ihtiyaç nispetinde genişletildi. Fütuhatın ilerlemesi üzerine bir taraftan askere olan ihtiyaç, diğer taraftan siyasi olaylar sonucunda ordu mevcudunun azalması, Pençik oğlanından başka devşirme ismiyle Osmanlıların Rumeli’deki topraklarında bulunan Hıristiyan tebaadan ocağa yeniçeri olarak efrad alınmasını gerektirdi. Bu amaçla Hıristiyan tebaa evladından asker devşirmek için bir Devşirme Kanunu yapıldı. Bu yeni kanunla baştan başa gayrimüslim olan Rumeli halkı yavaş yavaş Müslüman ordusu kuvvetlenecekti. Devşirme kanunu artık eski önemini kaybeden Pençik kanunuyla asker alınmasının yerine geçmiş, kuvvetli ve sürekli olarak iki bucuk asır devam etmiştir.[2] Devşirme Kanunu, özellikle 17. Yüzyılın başından itibaren, Hıristiyan çocuklarının gerekli tetkik ve muayeneler yapılmadan alınmaları, tutulması gerekli olan eşkal defterine pek önem verilmemesi üzerine bozulmaya başlamıştır. Bu durum yeniçeri ocağına devşirme etrafının alınmasından vazgeçilmesine yol açmıştır. 18 yüzyıl başlarında yalnız Bostancı Ocağı için 1000 devşirme toplanmışken, aynı yüzyılın ortalarında devşirme usulü kesin olarak bırakılmıştır.[3] |
|
|  |