1930’lu yılların kapalı ekonomi modeline göre örgütlenen Türk Gümrük idaresi, zamanla ekonomide görülen yapısal değişikliklere karşın, mevcut idari yapısını bu yönde değiştirememiştir. Keza, yürürlükte olan Gümrük Kanunu 1973 yılında yürürlüğü girmiş ve zamanla ufak değişikliklere uğramış olsa da GATT anlaşmasından taahhütlerimizi içerek çapta bir değişikliğe uğramamıştır. Keza, Avrupa Birliği ile sağlanan Gümrük Birliğinin gerektirdiği mevzuat uyumu da henüz gereken düzeyde sağlanabilen hale gelmiştir.
Gümrük işlemleri de bilgisayarlı işlem yürüten 2 pilot idare dışındaki Gümrük İdarelerinde manuel olarak yapılmaktaydı. Bu şekildeki bir yapı içinde çağdaş hizmet üretilmesi mümkün bulunmamaktaydı. Bu tespitler ışığında modernizasyonun kaçınılmaz olduğunu gören müsteşarlığımız “Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi” adı altında bir proje geliştirmiş ve projenin realize edilmesi için gerekli kaynakları temin etmiştir.
Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesini amaçlarını şöylece sıralamak mümkündür.
1. Dış ticaret ile uğraşanlara daha iyi hizmet verilecektir. İthalatçı ve ihracatçıların gümrük idarelerinde karşılaştıkları sorunlar askeri düzeye indirilecek; beyana itibar edilmesi esas olacak ve gümrüklerdeki hizmet kalitesi yükseltilecektir.
2. Gümrük denetimlerinin etkinliği artırılacaktır.Denetimler hudut kapılarından ülke sathına yaygınlaştırılacak;ithal ve ihraç eşyanın belge eksikliği nedeniyle gümrüklü sahalarda bekletilmesi uygulamasından vazgeçilerek,noksanlıkların bilahere tamamlatılması ve denetimlerin bu aşamada yapılması yönünde düzenlemeler yapılacaktır.
3. Gümrük mevzuatının yeksenak uygulanması yönünde gerekli önlemler alınacaktır.Kanun,tüzük,yönetmelik,tebliğ,genelg e gibi hukuki düzenlemelerle yürürlüğe konulan siyasi veya idari iradenin emrettiği hükümlerin,taşrada yürütülen uygulamalara da aynen yansıtılması sağlanacak;keyfi uygulamalara son verilecektir.
4.Gümrük vergilerinin tahsilatında karşılaşılan sorunların giderilmesi için yeni düzenlemeler getirilecek ve vergi kaybı oluşturan uygulamalara son verilecek etkin bir yapı oluşturulacaktır.Ayrıca,protokol imzalanan bankalar aracılığıyla da gümrük vergilerinin tahsilatına imkan oluşturacak ve dış ticaret erbabının sadece gümrük veznelerine bağımlı kalmaları uygulamasına son verilecektir.
5. Gümrük personelinin nicelikten çok niteliğe önem veren bir politika izlenecek;meslek içi eğitimle mevcut personelin nitelikleri arttırılır iken, yeni alına personelin daha nitelikli olmasına özen gösterilecektir. |