Artık kişiler dünyanın neresinde olursa olsun, satın almak istedikleri malın siparişini internet üzerinden vermekte ve malın bedelini de yine internet üzerinden ödemektedirler. Dünya çapındaki bu yeni dijital mal alış verişi şekli, aynı zamanda ödeme işlemlerinde de farklı, özel bir takım seçeneklerin mevcudiyetini gündeme getirmektedir. Kredi kartı kullanılarak veya makbuz karşılığında yapılan klasik ödeme şekilleri, hem satıcı hem de tüketici için tehlikeli oluşları ve işlemde gecikmeye sebebiyet verdikleri için, artık bir çözüm olmaktan çıkmıştır. Bu ödeme şekilleri çoğu kez ticari ve profesyonel internet kullanımının gelişmesini engelleyen faktörler olarak nitelendirilmektedir. Bu nedenle bir çok satıcı, web sayfalarında bugün için kendisini sadece ücretsiz tekliflerle sınırlamış ve gerçek işlemlerin başlamasını, elverişli internet ödeme sistemlerinin gelişmesine kadar ertelemişlerdir. Bu yeni ödeme sistemlerinin bir kategorisi de " Elektronik Para "'dır. Daha sonra ayrıntılı olarak değinileceği üzere; elektronik para sistemlerinin geliştirilmesinde her şeyden önce küçük meblağların ödenmesi bakımından güvenilirlik, gizlilik ve fayda ( karlılık ) bakış açılarına son derece büyük bir dikkat gösterilmiştir. Bu yeni ödeme sistemleri aynı zamanda bir çok hukuk dalına ilişkin olarak yeni sorunların da ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Örneğin; Ödeme işleminin güvenilirliği, kredi sisteminin işlev yeteneği, Merkez Bankalarının para politikası ve kara para aklama sorunu gibi. 1. ELEKTRONİK ÖDEME SİSTEMLERİNİN YERİNE GETİRMESİ GEREKEN HUSUSLAR Aşağıda tekrar değineceğimiz üzere; ödeme işlemlerinin elektronik olarak gerçekleştirilmesini sağlamak için, bugün pek çok farklı tasarımlar mevcuttur. Bazen ödeme aracı doğrudan doğruya müşterinin banka hesabına dayalı olarak gerçekleştirilmekte, bazen ise para transferi için, dijital banknotlar kullanılmaktadır. Hangi ödeme şekli kullanılırsa kullanılsın, tüm dijital ödeme araçlarının en az klasik ödeme şekillerinin sağladığı güvenliği kullanıcılara temin etmesi gerekir. Güvenli bir ödeme sisteminin, aşağıdaki şu amaçların gerçekleştirilmesini hedeflemesi gerekir: A. Güvenilirlik Güvenilirlik sorunu bir elektronik ödeme işleminin yerine getirmesi gereken en zor unsurdur. Güvenilirlik kriterleri: Kullanıcıyı tanıma Yapılan işleme onay verilmesi Bilgilerin üçüncü kişilerin müdahalesine karşı korunması Gizlilik Güvenlik Ödeme sistemleri, işlem yapılırken ortaya çıkabilecek hilenin veya sahteciliklerin farklı ortaya çıkış şekillerini engellemek zorundadır. Dijital imza, bu sorunun önüne geçebilmek için bir ilk adımdır. Farklı ödeme sistemleri, farklı koruma mekanizmalarına ihtiyaç göstermektedir. Kredi kartı gibi hassas kartlarda, bir çok sistem bilgi transferi için şifrelenmiştir. Bilgi transferi elektronik ödeme sistemlerinde işlemin ağırlık noktasıdır. İletişim yolunun korunması iki şekilde gerçekleşir: Ya bu tür işlemler için ayrı bir ağ hazır bulundurulur - ancak bu yöntem oldukça pahalıdır – veya farklı şifreleme teknikleri kullanılabilir. Bu tür bağımsız ağları, POS ( Point of Sale ) terminallerinde veya bankalar arası sermaye transferlerinde görmek mümkündür. |