TARİHİ GELİŞİMİ
Dış ticarete konu olan senetlerin satıcıdan rücusuz satın alınması 2. dünya savaşından sonra önem kazanmıştır. Zürih Bankacılık Birliği, uluslararası ticaretteki geniş tecrübesiyle ABD’den Doğu Avrupa’ya satılan tahılların finansmanında öncülük yapmıştır.
Daha sonra 1950’lerin sonları ve 1960’ların başlarında mal arzı ve üreticiler arasındaki rekabet giderek artmaya başlamış ve alıcılar 90-180 günlük ödeme sürelerinden daha uzun süreli ödemeler için talepte bulunmaya başlamışlardır. Uluslararası ticari engellerin azalması; bir çok Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerinin ticari faaliyetlerinin artmasını sağlamıştır. Batı Avrupalı ihracatçılar bu yeni ve avantajlı pazarlara girmek için gerekli olan ulusal yatırımları artırdıklarından ve bu yatırımları kendi öz kaynakları ile sağlayamadıklarından büyük bir finansman istemi doğmuştur.
Bankaların, ihracatçıların bu taleplerini karşılayamamaları, uluslararası ve orta vadeli finansman talebinin karşılanmasında forfaiting uygulanmasını gündeme getirmiştir.
Bu tür ilk işlem 1962 yılında ABD’den, F. Almanya üzerinden Sovyet Rusya’ya tahıl dışsatımında gerçekleştirilmiştir. Tahıl satışında Amerika’nın peşin satmak istemesine rağmen Sovyet Rusya’nın kredili satış konusunda ısrar etmesi, o yıllarda doğu batı ticaretinde uzmanlaşmış İsviçre bankalarına, Sovyet Rusya borç senedi karşılığı, Amerikalı dışsatımcının alacağını satın alma gibi ilginç bir düşünce kaynağı olmuştur.
Bankacılık ve uluslararası ticaretin finansmanında Batı Dünyasının önde gelen merkezlerinden olan İsviçre, 1960’lı yılların başında forfaiting işlemine öncülük etmiştir. Ancak 1970’lerin başından itibaren Euro – Pazarların da gelişmesiyle Londra, forfaiting faaliyetlerinin en önemli merkezi olmuştur. Söz konusu işlemlerde üçüncü sırayı Almanya almaktadır.
Son yıllarda Amerika, Kanada, G. Kore ve bazı Latin Amerika ülkeleri ihracatın finansmanında forfaitingten daha fazla yararlanılması için ihracatçıları teşvik etmeye başlamışlardır.
1987 yılında Almanya’da ihracat finansman işlemlerinin yaklaşık %46’sının forfaitig işlemi ile yapıldığı görülmektedir. 1992 yılı sonu itibariyle dünya forfaiting işlemlerinin, yüzde olarak toplam dünya ticaretinin yaklaşık %2’sine ulaştığı tahmin edilmektedir.
|