Maliyetler ve Hesaplanması
- forfaiting işleminin ithalatçıya maliyeti :
İthalatçıyı doğrudan ilgilendiren tek maliyet unsuru kendi bankasına ödeyeceği aval veya garanti komisyonudur. Senetlerin nominal değeri üzerinden hesaplanarak ödenecek olan bu komisyonun oranı ithalatçı ve bankası arasında belirlenir. Komisyonun ödeme zamanları ise yine anlaşmaya veya bankanın prensibine göre 3 ile 6 aylık devrelerin başında veya yıllık olarak ithalatçı tarafından bankasına ödenir.
- Forfaiting işleminin ihracatçıya maliyeti:
Forfaiting işleminde ihracatçının karşılaşacağı üç maliyet unsuru söz konusudur. Bunlar; iskonto oranı, forfaiting şirketinin poliçe veya senedi satın aldığında uygulayacağı faiz oranı, taahhüt ve bekleme ücretidir.
İskonto Oranı: Forfaiting şirketinin işlem için taahhüde girdiği tarihteki ilgili para cinsinin piyasadaki faiz oranına dayanmaktadır. Bu anlamda forfaiter’in iskonto oranını saptamada hareket noktası satın alacağı kağıdın vadesine kadar geçecek ortalama sürenin piyasada oluşmuş fonlama maliyetidir. Örneğin bir seri senede ilişkin ortalama vadenin 2,75 yıl olduğunu kabul edelim. Forfaiter bu durumda ilgili para cinsinin 2,5-3 yıllık faiz oranlarını esas alacaktır.
Bundan sonra faiz oranına ne kadar risk pirimi veya spread ekleneceğine karar verilecektir. Doğal olarak bu pirim forfaiter’in değerlendirilmesine göre üslendiği riskin derecesi esas alınarak belirlenir. Yüksek riske yüksek pirim piyasanın kuralıdır.
Taahhüt Ücreti: Bu ücret senet yada poliçenin itibari değerinin belirli bir yüzdesi olarak yıllık ve aylık olarak alınmaktadır. Süresi taahhüde girildiği an ile iskontonun yapılmasına kadar ki zamandır. Yıllık % 3 / 4 ile % 1,5 arasında değişmektedir. En sık uygulananı ayda binde 1 veya yılda %1,2’dir. Bu ücret genellikle aylık olarak, peşin ödenir.
Opsiyon Ücreti : Taahhüt ücretinin aksine opsiyon ücreti senet veya poliçenin itibari değeri üzerinden tek bir yüzde olarak tahsil edilir. Opsiyon süresinin uzunluğuna bağlı değildir. Genellikle opsiyon süresi 3 ayı geçmediğinden, en sık istenen oran %1/8 olmaktadır. Opsiyon ücretinin yüksek olmasının nedeni, forfaiter’ın henüz işi kesin olarak alıp almadığının belirlenmemiş olmasına karşın yinede bu süre içindeki riski taşımasındandır.
Gecikme Süresi : İhracatçıya yüklene maliyet konularından biri de bekleme süresidir. İşlem sırasındaki her hangi bir gecikmenin bir maliyeti olduğundan forfaiter genellikle bir kaç günlük bekleme süresini iskonto miktarını belirlerken hesaplamalarına ekler. Bu sadece iki veya üç gündür. |