03-02-2007, 09:10
|
#2 |
| Guest |
Futures (gelecek sözleşmesi), belli nitelikteki ve belli miktardaki bir malın veya bir mali enstrümanın gelecekteki önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden teslimini hükme bağlayan ve aynı anda alıcı ve satıcıya hak ve yükümlülük getiren yasal bir sözleşmedir(Erdoğan, 2. Basım, s:76). Bu sözleşmelerin ilk ortaya çıkışı 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanmaktadır. Amerika’da buğday çiftçileri, Ağustos aylarında buğdayın piyasaya yığılıp fiyatlarda aşırı dalgalanmalar meydana getirmesini önlemek amacıyla vadeli antlaşmalara girişmişlerdir. 1848 yılında Chicago Board of Trade (CBT) piyasasında futures sözleşmeleri işlem görmeye başlamış, 1868 yılında 8 adet standart sözleşmeye ulaşılmıştır. Bu yıllarda sözleşmeler buğday, mısır, soya fasulyesi gibi zirai ürünlerle sınırlı kalmıştır. Daha sonra altın, petrol gibi doğal kaynaklar üzerine de futures sözleşmeleri yapılmıştır. 1970 yılına kadar herhangi bir finansal gelecek sözleşmesine rastlamak mümkün değildir. 1970’li yılların başında Bretton Woods antlaşması iflas edince doların değerinde aşırı dalgalanmalar oluşmuştur(Apak, 1992, s:17). Bu gelişmeler üzerine 1972 yılında ABD’de Chicago Mal Borsası’na bağlı olarak kurulan Uluslararası Para Piyasası(IMM)’nda dövizle ilgili gelecek sözleşmeleri ortaya çıkmıştır(Seyidoğlu, 1999, s:355). 2.1. Futures Sözleşme Türleri Futures piyasalarındaki sözleşmeler; Finansal Futures Sözleşmeleri ve Mal Futures Sözleşmeleri olmak üzere ikiye ayrılır. Finansal Futures Piyasaları; - Döviz futures sözleşmeleri, - Faiz futures sözleşmeleri, - Hisse senedi endeksi futures sözleşmeleri, - Kıymetli metal endeksli futures sözleşmeleri, olmak üzere dört grupta toplanırken Mal Futures Piyasaları ise; - Zirai mal futures sözleşmeleri, - Sınai mal ve metal futures sözleşmeleri, - Enerji futures sözleşmeleri, olmak üzere üç grupta toplanmaktadır |
|
|  |