İthal Kotalarının Kısmi Denge Analizinde Ekonomik Etkileri
İthal kotaları aynen gümrük tarifelerinde olduğu gibi ithal hacmini sınırlandırarak ekonomide ithal mallarının fiyatlarını artmasına yol açmakta ve bu sebeple gümrük tarifelerine benzer etkiler yaratmaktadır.
Kotalar, ithalatı kısarak ihracatçı ülkede arz esnekliklerininde küçük olması durumunda ticaret hadlerinin ülke lehine dönmesine sebep olabilir. Kotalar hükümete gelir sağlayıcı bir etkiye sahip değildir. Kotalar iç piyasada mal arzını kısıtlayarak iç fiyatlarının dünya fiyatlarının üzerine çıkmasına yol açar ve “kıtlık rantı"na sebep olur.
Kotalar;
- İthal malının dahili fiyatını yükseltmekte,
- ithalatı kısıtlamakta,
- İthal malına talebi düşürmekte,
- İthal malının dahili üretimini arttırmakta,
- Reel gelirin yeniden dağıtımına yol açmaktadır.
Kota uygulamasıyla doğan gelir ya hükümete kalmakta ya da ithalatçılar ile yabancı ihracatçılar arasında paylaşılmaktadır.
Tarife ve Kotaların Karşılaştırması
Tarife ve kotalar arasında hükümete gelir sağlamanın dışında da bazı önemli farklar vardır. Kotalar, tarifelerden farklı olarak ithalatı kesin olarak kısıtlar.Tarife ise ithalatı aynı oranda sınırlamaz.Tarife uygulayan ülkeye ihracat yapan üreticiler, ihraç fiyatlarını düşürüp verginin bir kısmını kendi üzerlerine alarak ithalatın azalmasına engel olabilir. Eğer ihracatçı ülkede ihraç malının arz ve talep esneklikleri düşükse, gümrük tarifeleri ithalatı kısıtlamada yararlı bir araç olamaz. Çünkü ithalatçı ülkede tarifeler yükseldikçe ihracatçılar fiyatlarını düşürür. Bunun sonucunda ticaret hadleri ihracatçı ülkenin aleyhine gelişir ama ihracatçı ülkenin ihracat hacminde bir azalma meydana gelmez. Dolayısıyla gümrük tarifesi sebebiyle ticaret hadleri ülke lehine değişir fakat yerli üreticiler kota uygulamasında olduğu gibi kesin olarak korunmaz. |