Laspeyres Fiyat Endeksi =
şeklinde ifade edilmektedir.
Burada; Pt:Malın cari fiyatı
Po:Malın baz dönemi fiyatı
Qo: Malın baz dönemi miktarı
Laspeyres miktar endeksinde ise, fiyatların yerini miktarlar almaktadır.
3.2. Paasche Yöntemi
Paasche endeksi, Alman iktisatçı Herrnann Paasche’nin cari fiyat yada miktar düzeyleri seçilmiş bir baz döneminin verileriyle orantılı olarak ölçmek üzere geliştirdiği endekstir. Bu endekste Laspeyres Endeksinin aksine, cari ağırlıklar kullanılmaktadır. Paasche Endeksi’ne carı dönem ile ağırlıklandırılmış bileşik fiyat endeksi de denmektedir (DORNBUSCH ve FİSCHER, 1994 ; 52).
Paasche Fiyat Endeksi =
şeklinde ifade edilmektedir.
Burada ; Pt:Malın cari fiyatı
Po:Malın baz dönemi fiyatı
Qo: Malın baz dönemi miktarı
Maddelerin fiyatları ile birlikte miktarlarının da zamanla değişmesi ağırlıklandırılmış endekslerin hesaplanmasında karşılaşılan en önemli sorunlardan birisidir. Maddelerin fiyatları yükselirken, satın alınan miktarın azaldığı veya fiyatlar düşerken satın alınan miktarın arttığı hallerde baz dönemi fiyatları ile ağırlıklanmış Laspeyres endeksi gerçeği tam olarak yansıtamamaktadır (DTM;1999).
Benzer şekilde, fiyatların arttığı ve satın alınan miktarların fiyatlara karşı hassas olduğu hallerde, Paasche endeksinin paydası gerçekte olduğundan daha yüksek bir değere sahip olmakta ve böylece endeksin değeri azalmaktadır.
|