1.1.1.Gümrük Vergileri
Dış ticaret teorisinde “Ticaret Hadleri Argümanı” görüşüne göre, serbest dış ticaret durumunda ilk kez gümrük tarifesi uygulan ya da mevcut tarifeleri yükselten ülkeler, ithalatlarını daha ucuza sağlayarak dış ticaret hadlerini kendi lehlerine değiştirebilirler.İthalat veya ihracatlarına koyacakları gümrük vergileriyle ülkelerin dış ticaret hadlerini iyileştirerek ulusal refahlarını arttıracakları kabul edilmektedir(SEYİDOĞLU, 1971;215)
Konulacak olan gümrük vergisi oranı nasıl belirlenecek?Burada bir nokta üzerinde durmak gerekmektedir.Şöyle ki, ülke koyacağı gümrük vergisi ile dış ticaret hadlerini lehine çevirmekle birlikte dış ticaret hacminde bir daralma görülecek ve bu daralma sonucu ulusal refahta olumsuz gelişmeler görülebilecektir.Öyle ise gümrük vergisi uygulamasında dikkat edilecek nokta, ulusal dış ticaret hadlerinin lehte gelişmesi sonucu dış ticaret kazancının maksimum kılınmasından ziyade, ulusal refahın maksimum hale getirilmesidir. Bunu sağlayacak gümrük vergisi oranı “optimum gümrük vergisi” oranıdır. Bu vergi oranında dış ticaret hadleri lehte gelişirken dış ticaret hacmi daralmamış ve ulusal refah artmıştır.
Bir ülkenin gümrük tarifeleri ve ticareti kısıtlayıcı önlemleri ile ithalatını veya ihracatını kısarak dış ticaret hadlerinin lehte hareket etmesi ancak optimum gümrük tarifesi düzeyinde mümkün olabilir. Bununla birlikte dış ticaret hadleri hedefleri de maksimum değil optimum olmalıdır. Bu durumu şu şekilde ifade edebiliriz, dış ticaret hadlerindeki gelişmenin refah düzeyi üzerindeki lehte etkisi, optimum düzeyin üzerine çıkılınca ticaret hacminde meydana gelen düşme ile ortadan kalkar ve hatta refah azalışına yol açar.
|