1.1.4. Döviz Kurları
Döviz kurları, kısa dönemde dış ticaret hadlerini etkileyen bir diğer dış ticaret politikası araçlarındandır. Gerçekte bir ülkenin ulusal parasını devalüe etmesi, kendi ihraç mallarının ise ulusal para cinsinden pahalılaşmasına yol açar. Dolayısıyla dış ticaret hadleri devalüasyon yapan ülke aleyhine değişmesine yol açar.
Eğer ülke ulusal parasını revalüe etmiş ise, bu kez ihraç ettiği mallar yabancı para cinsinden pahalılaşıp, ithal ettiği mallar ucu7layacak ve dış ticaret hadleri ülke lehinde geli şecektir.
1.2.Uzun Dönemde Dış Ticaret Hadlerini Etkileyen Faktörler
Dış ticaret hadlerini uzun dönemde etkileyen faktörler arasında, verimlilik, faktör stoğu, talep eğilimleri ve üretim fonksiyonundaki değişmeler sayılabilir. Bu faktörler tüketici zevkleri, teknolojik gelişme ve faktör donatımların da meydana gelen değişmeler gibi etkenler tarafından belirlenir.
1.2.1. Ekonomik Büyüme
Bu konuda ilk ciddi çalışma J.R. Hicks tarafından, İngiltere ve Amerika arasındaki dış ticaret sonrası ticaret hadlerinin İngiltere aleyhine geli şmesinin nedenleri üzerine yaptığı incelemeler ile olmuştur. Bu çalışma sonucunda Hicks, standart dış ticaret modelinde ülkelerden biri sabit kalırken diğer ülkenin ihracat kesiminde verimliliğin artması durumunda diş ticaret hadlerinin ülke aleyhine gelişme gösterdiği sonucuna vanlmıştır. Yani, ihracata yönelen büyüme dış ticaret hadlerini olumsuz etkiler iken ithalata yönelen büyüme sonucu ülke dış ticaretten kazançlı çıkmaktadır (SEYİDOĞLU, 1971; 216).
Ekonomik büyüme ülkenin üretim kapasitesinde bır artma yada geometrik olarak ifade edersek üretim olanakları eğrisinin dışa doğru kayması olarak tanımlanabilir. Ekonomik büyümenin kaynağına bakıldığında iki farklı nedenle karşılaşmaktayız. Bunlar, teknolojik gelişme ve üretım faktörleri stoğundaki artışlardır. Her büyüme etmeninin ticaret hadleri nasıl etkileyeceği, büyüme sonunda dış ticarete bağımlılık derecesindeki değişmelere, başka bir deyişle, ülkenin ihraç ve ithal edilebilir mallarının üretim ve tüketim üzerinde meydana getireceği etkilere bağlıdır. |