Bir ülkenin ihracat fiyatlarındaki düşmenin, dolayısıyla ticaret hadlerindeki olumsuz bir değişmenin sebebi, o ülkenin ihraç mallarına olan dış talepteki gerileme olabileceği gibi, aynı zamanda, ülkenın ihracat endüstrilerinde sağlanan teknolojik ilerlemeler sonucu ortaya çıkan verimlilik artışları da olabilmektedir (HOGENDORN, 1992; 440). Verimlilik artışı, ayni miktar ihraç malının daha az girdi kullanılarak üretilmesini sağlayan üretim maliyetlerinin düşmesine sebep olmakta ve üretim mali yetlerindeki düşme fiyatlara yansıtıldığında, ülkenin dış ticaret hadleri bozulabi 1 mektedir.
Ancak, böyle bir durumda dahi, ülkenin dış ticaret kaybına uğramayacağına ilişkin görüşler vardır (HABERLER, 1970; 60-6 1). Bu görüşü savunanlar, ticaret hadlerindeki bozulmanın verimlilik artışlarından daha büyük olması durumunda, söz konusu ülkenin dış ticaret kaybına uğrarnasının gerekli olmadığını savunmaktadırlar. Gerçekten de ihraç mallarının üretim maliyetlerinin düşmesi sonucu sadece ihraç ve ithal mallarının değişim oranını ifade eden net değişim ticaret hadleri kötüleşmiş olsa bile, malların üretiminde kullanılan faktörler cinsinden nisbi değişmeyi ifade eden faktör ticaret hadleri iyileşmiş (ahılır. Bu durumda, ülke daha fazla ihraç malı vererek aynı miktar ithal malını elde ediyor olmakla beraber, olaya üretimde kullanılan faktörler açısından bakıldığında, ülkenin daha az kaynak kullanılarak ürettiği ihraç malı ile belki daha fazla miktarda ithal mali sağlıyor olması da mümkündür (MEIER ve BALDWIN, 1962; 230-231) |