Yine pek çok iktisatçı gelir ticaret hadlerinin bir refah göstergesi olarak kullanılmasının yanıltıcı olacağını savunmuştur. Çünkü, ihracat fiyatlarındaki yükselme ile ithalat fiyatlarındaki düşmenin aynı oranda olduğu durumlarda ihracat miktar endeksi sabit kalacağından, ihracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine oranı ile ihracat miktar endeksi sabit kalacağından, ihracat fiyat endeksinin ithalat fiyat endeksine oranı ile ihracat miktar endeksinin çarpılmasıyla elde edilen gelir ticaret hadleri, değişme göstermemekte ve böylelikle fiyat endeksindeki degişmeleri yansıtamamaktadır.
Faktör ticaret hadleri kavramının diğerlerine oranla daha iyi bir refah göstergesi olduğu genel olarak kabul edilmekle birlikte, bu kavram da hesaplama güçlükleri açısından eleştirilmiştir. Gerek ihracatta ve gerekse ithalatta çok sayıda mal için ortak bir verimlilik endeksi oluşturmak oldukça zordur.
Dış ticaret hadleri kavramlarına yöneltilen bütün bu eleştirilere rağmen, ticaret hadleri dış ticaret kazançları için gösterge olma özelliğini kaybetmemiştir. Ancak, kabul etmek gerekir ki, doğrudan doğruya ticaret hadlerindeki değişmelere bakarak bir ülkenin dış ticaret kazanç ve kayıplarını mutlak değerlerle hesaplama yoluna gitmek yanıltıcı olabilmektedir. Bununla beraber, özellikle uzun dönemde bir ülkenin ticaret hadlerinin genel seyrine bakarak, o ülkenin dış ticaretinin göreli fiyatlar çerçevesinde ne durumda olduğu konusunda bilgi sahibi olmak mümkündür. endeksinin çarpılmasıyla elde edilen gelir ticaret hadleri, değişme göstermemekte ve böylelikle fiyat endckslerındeki değişmeleri yansıtam am aktadır.
|