5.1. AB
1,957 yılında kurulan Avrupa Ekonomik Topluluğu. (European Economic Community) en önemli ticaret blokunu oluşturmaktadır. AET ülkelerinin aralarındaki toplam ticaret 1977 yılında dünya ticaretinin % 34'ünü, mamul ürün ticareti ise dünya mamul ürün ticaretinin % 44'ünü oluşturuyordu. Genellikle Ortak Pazar diye adlandırdığımız bu topluluk kuruluşundan yirmi yıl sonra ana amacına ulaşmış ve topluluk içinde sanayi ürünlerindeki tüm gümrük vergilerini ve kotalarını kaldırmıştır. Ayrıca, topluluk dışı ülkelerden yapılan ithalata da her üye aynı gümrük tarifesini uygulamaktadır.
Topluluğun diğer amaçları arasında şunlar vardır :
a. Üye ülkeler arasında işgücü, hizmet ve sermayenin serbest dolaşımı.
b. Üye ülkeler kanun ve mevzuatının topluluğun çalışmalarını kolaylaştıracak şekilde yeknesak hale getirilmesi.
c. Ülkelerin ekonomi politikalarının koordine edilmesi, ödeme dengelerinin ve rekabet koşullarının korunması; müşterek taşımacılık ve tarım politikalarının uygulanması.
d. d) Yaşam standartlarını ve istihdam imkânlarını geliştirmek için Avrupa Sosyal Fonunun yürütülmesi.
e. Ekonomik gelişmeyi özendirmek amacıyla Avrupa Yatırım Bankasının çalıştırılması.
f. Sosyal ve ekonomik gelişmelerine katkıda bulunmak için deniz aşırı ülkeler ve eski sömürgeleri ile ilişkiler kurulması.
5.2. COMECON
Doğu Avrupa'nın ortak pazarı diyebileceğimiz COMECON5 (Council for Mutual Economic Assistance - Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi) AET'den daha az dışa bağımlı bir blok oluşturmaktadır. Üyelerinin ithalâtlarının % 54'ü COMECON içinden gelmektedir.
1949'da kurulan COMECON'un kapitalist ülkelerle arasındaki ticaretin önemli bir bölümü kliring sistemi ile yani mal değişimi şeklinde olmaktadır. Aralarındaki döviz kurları da piyasa koşullarına göre değil, merkezi planlama gereklerine göre saptandığından, batı paralarına karşı resmi kurların yapay yüksekliğini kanıtlayan karaborsalar oluşmaktadır. Topluğun ana amacı üyelerin ulusal ekonomilerini planlı bir şekilde geliştirip, halklarının sosyal yaşamını yükseltmektir. |