05-02-2007, 14:14
|
#8 |
| Guest |
Yeniçeriler sultana bağlı kul konumundaydı. Kuramsal olarak yalnızca acemi oğlanlar arasından seçilirlerdi. Bu gelenek XVII.yüzyılda acemi oğlanı kalmayana kadar sürmüştü. Yeniçeri ortasının komutanına çorbacı denir, rütbesini gururla taşıdığı fakat hiçbir zaman kullanmadığı görülür. Yeniçeri Ağası vardı.Yeniçeri Ağası Süleymaniye Külliyesi ile Haliç arasında, Tekeli Köşk adıyla anılan ahşap bir konakta kalırdı. Yeniçeriler merasimlerde başlarına kırmızı ya da beyaz keçeden Hacı Bektaşı Velinin cüppesinin kolunu simgeleyen börk giyerlerdi.[1] Yeniçeriler sarayda ya da saraya bağlı okullarda eğitilip pekiştirilir ve giderek gelişen bir geleneğe sadakatle katılmanın gururunu taşırdı. Bu kuruluş etkin bir topluluktu ve giderek hem sivil hem de askeri alanda otorite kazanıp büyük bir güç olarak ortaya çıktı. Kendilerini halktan ayrı kılan bir düzenin beslediği yeniçeriler, bir süre sonra devlete bile meydan okuyabildiler. Nitekim zaman zaman uygun ortamların oluştuğunu sezdiklerinde bile herhangi bir çıkarcı komutanın buyruğu altına girmeyi kolayca kabullenmediler. Sebep oldukları ayaklanmaların çoğu kez felaketlerle sonuçlanması, ileriye yönelik düşüncelerden ve yakıp yıkarak can almanın ötesinde yapıcı bir planlama yeteneğinden yoksun olmalarından kaynaklanıyordu. Yeniçeriler Osmanlıların ilk dönemlerindeki silah arkadaşları gibi özgür kişiler değillerdi. Aksine devlet yapısının ayrılmaz bir parçası olarak bu ağın içinde yer aldılar. Öyle ki bu yapının yıkılması kendilerinin de sonu demekti. Dolayısıyla uyguladıkları politikalar hiçbir zaman küçük çaptaki kişisel çıkarlarının boyutlarını aşamadı. Öte yanda iş başına gelen hükümetler de, asilerin elebaşlarına görkemli ünvanlar verip onları maddi yönden memnun ederek etkisiz kılmaya çalıştılar. Ancak bunlar kıskanılır bir yaşam sürerken, giderek artan bir kayıtsızlık içinde sedirlerine yayılıp kendilerine destekleyen kitlelerden koptular. O zamanda yeniçerileri bu unvanlarından sıyırıp canlarını almak kolaylaştı. Oysa kendi kişisel çıkarlarına hizmet ettikleri ölçüde topluma da hizmet vermeyi amaç edinmiş olsalardı, saltanat yıkılıp giderdi. Ancak böyle yapmadılar, çünkü o niteliğe sahip değillerdi.[2] |
|
|  |