05-02-2007, 14:15
|
#9 |
| Guest |
Yeniçeri, Hristiyan tebadan devşirilmiş askerdir. Karmaşık ve çok protokollü olan yeniçeri teşkilatı, Batılılara pek cazip görünmüştür. Hemen hemen bütün ihtilalleri onlar yapmışlardır. Onlar vezir öldürmüş, padişah şehid etmişlerdir. Zirâ tek büyük merkezleri İstanbul’dur. Bir bakıma padişah kendi kapıkulunun esiri olmuştur. Onun için devamlı hadise çıkaran, hiç olmazsa hadiselerin devamlı içinde olan yeniçeriler, tarih sayfalarını çok işgal etmişlerdir. Kapıkulu askeri I.Murat’la başlamakla beraber, onun icadı değildir. Selçuklular’dan kalmıştır. “Kul”, “köle” gibi Türkçe bir kelimedir ve manası açıktır. “Kapı” ise, devlet veya saray (padişah) kapısı manasındadır. Bu asker, padişah namına devrilip padişahın kulu olarak hizmet etmek görevinde bulundukları için bu adı almışlardır. “Çeri” ise Türkçe’de asker demektir. I.Murat, yeni bir sınıf oluşturduğu, kendisine babadan kalan yaya (piyade) ve atlı (süvari) askerlerinin yanında yeni bir askeri sınıf ortaya çıkardığı için bu zümreye “yeni çeri” denilmiş ve kelime “yeniçeri” şeklinde kaynaşmıştır. Sonra acemi oğlanları bir piyade sınıfı olan yeniçerilikten gayrı sınıflara da verildiği için, bütün devşirme sınıflar “Kapıkulu Ocakları” adı altında toplanmıştır.[1] Ocak 1362’de I.Murad tarafından kurulmuş, 463 yıl sonra 1826’da II.Mahmud tarafından kaldırılmıştır. Ocağın kaldırılmasına “Vak’a-i Hayriyye = Hayırlı Olay” denilmiştir. Cumhuriyet rejimi hariç, Türkiye tarihinin reform asırlarının en radikal inkılabıdır. Tanzimat’ı, Meşrutiyet’i, Cumhuriyet’i, Demokrasi’yi hep Vaka-i Hayriyye sağlamıştır. Bütün radikal inkılaplar Vaka-i Hayriyye’nin gerçekleştirilebilmesi sayesinde mümkün olabilmiştir. Vaka-i Hayriyye, çok kanlı bir şehir muharebesinden sonra gerçekleşebilmiştir. |
|
|  |