5. GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KÖMÜRÜN TARİHÇESİ
Kömürün ilk defa nerede ve nasıl kullanıldığı hakkında kesin bilgimiz olmamakla beraber, kömürün Çin’deki Mançurya’da bakırı ergitmek için M.Ö. 110 yıllarında kullanıldığı ve porselenlerin pişirilmesinde faydalanıldığı belirtilmektedir. Buradan anlaşılacağı gibi insanların ısınması amacıyla kömürün çok önceleri kullanıldığına kesin gözle bakılabilir.
16. yy’ın başlarından itibaren kömürlerin kökeni ve oluşumuyla ilgili çeşitli varsayımlar ortaya atılmıştır. Agricola (1544), kömürün petrolün katılaşmasından oluştuğunu ileri sürmüş, daha sonra Scheuchzer (1778) kömürün bünyesinde bulunan bitki kalıntılarını teşhis etmiştir. Hutton (833) ve Linkin (1838) mikroskopla yaptıkları çalışmalar ve Gümbel’in 1838’de yayınladığı bitkilerin mikroskobik yapıları üzerindeki etütleri ile kömürün kökeni aydınlatılmıştır.
1750’li yıllarda başlayan Sanayi Devrimi’nde kömür enerji kaynağı olarak buharlı makinelerin çalıştırılmasında kullanılmıştır. Sanayinin gelişmesinde de büyük katkıları olmuştur. ABD’de sanayi kömür yataklarının varlığıyla gelişme göstermiştir.
5.1. Türkiye’de Linyit Kömürünün Tarihçesi
Linyitin memleketimizde büyük miktarda kullanılması ilk defa 1914-1918’de Büyük Harp sırasında düşünülmüş ve başta Soma linyitleri olmak üzere, Anadolu’nun birçok bölgelerinde linyit işletmeleri kurulmuştur. Bu arada, Ağaçlı-Çiftalan Linyit Havzasında da muntazam bir işletme faaliyete geçerek ve 1917 senesinde üretim yılda 650 tona kadar yükselmiştir. |