Ayrıca bu dönemde çıkan Mektep, Gayret, Nilüfer dergileri de vardır. II. Abdulhamid, Mebusan Meclisini dağıtınca yurt dışına çıkan bir kısım aydınlar tarafından yabancı ülkelerde gazeteler yayınlanmaya başladı. Hayal gazetesi (1878’de Pariste, 1879’da Londra’da, Ali Şefkati’nin çıkardığı istikbal, İstanbul’da kapanınca 1880’de Cenevre’de, Gencine-i Hayal 1881’de Paris’te yayınlandı. Fransa’ya kaçan Ali Rıza 3 Aralık 1895’de Paris’te Türkçe ve Fransızca olarak Meşveret gazetesi yayınlanmıştır. Yurt dışında çıkarılan Jön Türk gazetelerinden biri de Mizan’dır. 1894’de Mısır’a kaçan Murat Bey 1896 Şubatında Kahire’de çıkarmıştır. Mizan 1877’de Cenevre’de kapatılınca İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kurucularından İshak Sukuti ile Dr. Abdullah Cevdet 1897’de Osmanlı adıyla Türkçe ve Fransızca bir gazete yayınladılar. Paris’te Türkçe basılan Şura-yı Ümmet gazetesini Ahmet Rıza çıkarmıştır. Diğer gazeteler şöyledir: 1896’da Tunalı Hilmi, Ezan gazetesini Cenevre’de, 1896’da Londra’da Hürriyet, 1897 Kahire’de, Hoca Kadri’nin çıkardığı Kanun-ı Esasi ve El Katip, Cenevre’de Hakikat (1897), Selamet (1901) Brüksel’de Türkçe ve Fransızca Le Moniteur Otoman, 1904’te Abdullah Cevdet, Cenevre’de İçtihad gibi gazeteler yurt dışındaki aydınlar tarafından çıkarılan ve gizlice ülkeye sokulan gazetelerdir. |