2. Siyasal Şiddet
Bu çevrede şiddetin türleri ayrımında, “İlki, terör (dehşet) öğesini de içeren, siyasal şiddet eylemleridir” (Ergil 1980: 7-8-9).
Söz konusu şiddeti oluşturan öğeler geniş bir yelpaze çizmektedir. “Siyasal şiddet, fiziksel gücün meşru ve yasal olmayan biçimlerde kullanılması olarak ele aldığımızda, bireysel şiddetten cinsel ve etnik çatışmalar, gerilla hareketlerine, iç savaşa veya devlet teröründen askeri askeri müdahalelere, hatta uluslar arasındaki savaşlara kadar uzayan çeşitlilik gösterdiği ortaya çıkar. Bu nedenledir ki, son yıllarda dillerden düşmeyen ‘terör’ kavramının belli siyasal şiddet türlerinden yalnızca biri olarak ele alınması zorunludur” (Keleş 1982: 1).
Bir diğer şiddet türü ise, birey ve yakın çevresi boyutunda, gücünün yettiği muhatabına yönelik olarak gerçekleşen bireysel şiddet türüdür ki bu şiddet eylemleri, “Toplumun tümünü veya onun ekonomim ya da siyasal sistemlerini değiştirmeye yönelik eylemler değildirler. Tam tersine, bireysel hedefler seçildiği için, sorunların asıl kaynağı olan toplumsal sistemin mevcut yapısıyla sürekliliğine katkıda bulunurlar” (Ergil 1980: 53).
Bu sorunsalın kaynağı insanlık tarihi kadar eski ve onun kadar bu tarihe egemen. Bu nedenle, şiddete kaynaklık eden bireysel ve siyasal boyutta karşısındakine egemen olabilme, tahakküm edebilme mücadelesinin tarihi, bir o kadar da eski. Unutulmaması gereken, sözü edilen bireysel şiddeti doğuran kaynakların ortaya çıkarılmasının bir anlamda, bu şiddetin de içinde yer aldığı toplumsal sistemin ve bu sistemin dayandığı dinamiklerin açıklanmasına bağlı bulunduğudur. Bunlardan en başatı, siyasal örgütlenmenin ve otoritenin en gelişmişi sayılan devlettir. Marksist teoride, “Devlet, yönetici sınıfların artık değerin zorla elde edilmesi sürecine (kapitalist sömürüye) boyun eğmesi için, işçi sınıfı üzerindeki egemenliklerini güven altına almalarını sağlayan bir baskı mekanizmasıdır”(Althusser 1989: 23). |