. Fakat, durumun kendi aleyhinde geliştiğini kabul eden Ethem Bey, Eskişehir’e gelir gelmez ortadan kaybolmuştu. Buna rağmen Eskişehir’de bir toplantı yapılmış, bu toplantıda, Ethem Bey’in kardeşi Reşit Bey, kimsenin emrine giremeyeceklerini çok sert bir dille ifade etmişti. Bunun üzerine M. Kemal Paşa, “Bu dakikaya kadar sizinle eski bir arkadaşınız sıfatı ile ve sizin lehinizde” bir sonuca varmış olmak için konuşuyordum. Bundan sonra “Arkadaşlık ve hususiyete ait vaziyetim hitam bulmuştur. Şimdi karşınızda Türkiye Büyük Millet Meclisinin ve Hükümetinin Reisi bulunmaktadır. Reis-i Devlet sıfatı ile Batı Cephesi Komutanına halin icabını tatbikte” yetkisini kullanmasını emrediyorum dedi, İsmet Bey de “Maiyetimde bulunan kumandanlardan herhangi biri bana itaatsizlik etmiş olabilir. Ben, onu terbiye ve te’dibe muktedirim. Bu hususta henüz kimseye karşı aczimi itiraf etmiş” ve hiçbir kimseden de yardım istemiş değilim. “Ben, vaziyetin icabını yaparım” deyince, Reşid Bey daha yumuşak bir tonla konuşmaya başlamış ve kardeşlerin yanına gönderildiği takdirde anlaşmazlığın giderilebileceğini söylemişti. Bundan sonradır ki, Kâzım (Özalp) Paşa ile Reşit Bey, Kütahya’ya giderek 5 Aralık 1920’de Ethem Bey’le görüştüler, meseleleri tartıştılar. Gerçi, bu konuşmadan sonra, Çerkes Ethem ve kardeşleri, Cephe Komutanının emirlerine uyacaklarını va’dettiler ise de, hükümeti küçük gören ve komutanları beğenmeyen bu kişilerin, gerçek maksatlarının, zaman kazanmak ve bu zaman içinde “Mümkün olabildiği kadar” kuvvet toplamak, “Düzce’de bulunan Sarı Efe kuvvetleri ile Lefke’de bulunan Gökbayrak taburunu” kendilerine katmak ve Demirci Mehmet Efe’nin de ayaklanmasını sağlamak olduğu anlaşılıyordu. Gerçekten, Kütahya görüşmelerinden sonra onların davranışlarında herhangi bir değişiklik meydana gelmemiş, tersine olarak Kütahya vali vekili Kadı Ahmet Asım Efendi’yi ağır surette cezalandırmışlardı. Fakat onların bu hareketini, Büyük Millet Meclisi hoş karşılamadı, meseleyi tartıştı, hükümeti sıkıştırdı ve ilgililer hakkında soruşturma yapılmasını istedi. Bunun üzerine Batı Cephesi Komutanlığı, gerekli soruşturmanın yapılarak bildirilmesini, Kuvâ-yi Seyyâre Komutanlığına yazdı. Alınan cevap, çok saygısızca idi. |