1 — Daha 1920 yılı içinde Fransızlarla İngilizler arasındaki dostluk bağlan yavaş yavaş gevşemeğe başlamıştı. Çünkü, Fransızların en önemli meselesi olan Alman meselesi, kendilerinin istediği şekilde halledilememiş, yani İngilizler, Alman donanması mahvedildiği ve bu suretle kendi adalarında güvenlik altına girdikleri için, Fransa’nın isteğine uyarak Almanya’yı büsbütün parçalama yoluna gitmemiş ve Avrupa’da Fransa lehine bir devletler dengesinin meydana gelmesine engel olmuşlardı. Şimdi de Türkiye meselesiyle birinci derecede onlar ilgilenmekte idiler. O halde Yunanlıların Türkiye’de kazanacakları başarı yine bir İngiliz başarısı olacaktı. Halbuki İngiltere hiç bir yanda Türklerle savaş halinde bulunmuyordu. Buna karşılık Fransa, dünya meselelerinin İngiltere “Menfaatine en uygun şekilde hallini te’min” etmek için Kilikya’da Türklerle Çetin ve sonucu pek de lehe görünmeyen bir savaşa tutuşarak büyük bir kuvveti İngilizlerin çıkarları için bu bölgede beslemek zorunda kalmıştı. Onun için, Türkiye’ye karşı izle dikleri politikadan ötürü Fransa’nın çok şeyler kaybettiğini anlamaya başlayan Fransa devlet adamları, bu politikayı terk etmeyi düşünmeğe başladılar. Bu yüzden Sévres antlaşması hükümlerinde bir değişiklik yapılmasının mümkün olamayacağını daha önceki tarihlerde söylemiş olan, Millerand bile 1920 Eylül’ünde bunun tamamıyla aksini düşünüyordu. Çünkü, Aix Les Bains’de M. Gioletti ile görüşen Millerand, Ankara ve İstanbul ile aralarındaki anlaşmazlığı gidermeyi kararlaştırılmışlardı. |