Gerçi partinin meclisteki üyeleri otuz kişi kadardır, bunların oylamalarda etkili olmaları olanak dışıdır. Yalnız meclisteki çıkışları , yoğun çabaları, ülkede yeni umutların doğmasına, karışıklıkların çımasına neden olmuştur.11 Şubat 1925’te Doğuda patlak veren Şeyh Sait Ayaklanmasına yardım ve yataklık ettiği görülen parti, Bakanlar Kurulu kararıyla 5 Haziran 1925’te kapatılmıştır.
· Serbest Cumhuriyet Fırkası
Cumhuriyet döneminin, Atatürk zamanında iki çok partili siyasi yaşama geçiş denmesi olmuştur. Bunlardan biri Şeyh Sait ayaklanması ve partinin kapatılmasıyla sonuçlanan 1924’lerin Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, öbürü 12 Ağustos 1930’da kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası’dır.Birincisi Mustafa Kemal ve yakın arkadaşlarına karşın, gerçekten karşıt düşünceleri uygulamak, Mustafa Kemal ve yakın arkadaşlarını eleştirmek, onların yönetimini değiştirmek, yönetimi ele geçirmek amacıyla kurulmuş; ikincisi ise Mustafa Kemal’in isteği, bu partinin de birinci karşıt parti gibi kapatılmayacağı güvencesini vermesi ve ilk yöneticilerinin kimler olacağını söylemesi üzerine ortaya çıkmıştır. Bu haliyle bir ölçüde kurulduğu gün Mustafa Kemal’in dolayısıyla Cumhuriyet Halk Fırkası’nın gündeminde bir parti olarak görülmüştür. Mustafa Kemal, bu partiyi o günlerde Paris’te büyük elçi olarak bulunan eski başbakanlardan Ali Fethi (Okyar) Bey’i yurda çağırarak Ona kurdurtmuş; yanına da o güne kadar C.H.F.’li olan bazı milletvekillerini yönetici olarak vermiştir. Partiye 13 milletvekili katılmıştır. Mustafa Kemal’in kız kardeşi Makbule Atadan da bu partide görev alanlar arasındadır. |