Endüstri Devrimi'ni, siyasal alana taşıyan ve günümüz dünyasını bile
biçimlendiren Fransız Devrimi için ünlü tarihçi Albert Sorel'in çözümlemesi;
hiç kuşkusuz yalnız bir --Devrim Toplumbiliminin Kuramsal Temelleri--ne değil,
aynı zamanda Mustafa Kemal eyleminin kökenine de ışık tutacak niteliktedir:
--Başlangıcından itibaren ve ana prensibinin tabü bir neticesi olarak,
Fransız İhtilali temele saldırır ve saltanat rejimi altında bulunan ihtiyar
Avrupa'nın bütün yapısını harap eder. Milletin egemenliğini ilan eder, kendi
nazariyelerini pek tabii ve dünyaya şamil hakikatler şeklinde tanıtır,
yerleşmiş bütün iktidarları tehdit eder, milletleri ayaklanmaya ve
hürriyetleri elde etmeye çağırır. Bu işte bilhassa garip olan taraf, ne
nazariyenin mahiyetidir, ne de propagandanın şiddeti; Avrupa hükümetlerinin
kayıtsızlıklarıdır. Boranın belirtilerini sezmemişlerdir, koptuğu zaman onu
bencil bir rahatlık içinde seyrederler; ancak sağanak boşandığı ve sel kendi
üstlerine geldiği zaman dehşete düşerler. |