İkinci aşama metafizik dönemdir. Bu dönemde, düş gücü ve akıl yürütme ile
erişilen gerçeklerin, küçük bir ölçüde de olsa, duyu organlarıyla algılanan
gerçekler tarafından etkilenmelerine izin verilir. Çevredeki olayların
açıklanmaları için Tanrı düşüncesi ile birlikte ruhlar gibi, doğanın genel
eğilimleri gibi, çok iyi tanımlanamayan bazı güçler de kullanılmaya
başlanır.
Fizikötesi dönem, tam bir teslimiyetçilikten, doğal ve toplumsal bilimlerin
deneysel sonuçlarını, yaşama aktarmaya geçiş için bir hazırlık dönemi, bir
ara aşamadır. Dinsel dönemin tam teslimiyetçiliği bu ara aşamada, bir ölçüde
de olsa azalmıştır.
Üçüncü aşama pozitif dönemdir. Bu dönem, endüstrileşme sonunda elde edilen
bütün sonuçları, özellik olarak yapısında taşır. Dinsel ve fizikötesi
dönemlerden sonra zorunlu olarak ortaya çıkan bu devrenin en önemli özelliği,
insanın çevresindeki gerçeği artık duyu organlarıyla ve deneysel yöntemle
algılamakta oluşudur. Bu dönemde deney, düş gücünün; akıl, hurafenin yerini
almıştır. |