Gelişmemişliğin Kapanı
Oysa, gelişmiş ülkelerle ilişkiye giren gelişmemiş ülkeler, bu ülkeler
tarafından sömürüldükleri için, bir türlü yukarıdaki bu aşamaları geçip,
gerçek bir sanayileşme düzeyine ulaşamıyorlardı. Çünkü, gelişmiş ülkeler,
büyük kar oranlarına bağlı olan bir sömürü ilişkisi ile bu ülkelerdeki artı
değeri kendi ülkelerine aktarıyorlardı (Baran, 1974).
Fakat, sömürü yalnız yüksek karlardan, yani gelen sermayeyi bile aşan
karlardan dolayı oluşmuyor. Ayrıca, geri teknolojiye sahip ülkeler daha büyük
ölçüde emek yoğun, yani işgücü oranı yüksek mal üretip sattığı halde, gelişmiş
ülkeler, daha çok sermaye yoğun (makine yoğun) mal üretip sattıklarından, iki
tür ülke arasındaki alışverişte, fiyatlar, daha çok sermaye yoğun (makine
yoğun) malların lehine oluştuklarından, sürekli olarak, fiyat düzeni yoluyla
azgelişmiş ülkelerden, gelişmiş ülkelere artı değer aktarılması oluyor
(Keyder, 1976:41-48). |