--İleri teknolojiye sahip ülkeler-- ile --geri teknolojiye sahip ülkeler--
arasındaki sömürü ilişkisinin mekanizmaları bununla da bitmiyor. Dünya
ülkelerinde işçi ücretleri, birbirlerinden farklı oldukları için, aynı saat
çalışan işçilere ödenen ücret farklıdır. Malların değerleri ve fiyatları,
genelde dünya ekonomisinde eşitlendiğinden, düşük ücretle çalışan işçilerin
ülkelerindeki kapitalistler, üIkelerinde büyük sömürü oranlarından elde
ettikleri karları, yüksek ücretli işçilerin ülkelerindeki kapitalistlere
kaptırmaktadırlar (Emmanuel, 1972). Üstelik, çevre ülkelerinde imalat, biri
kapitalist, öteki kapitalizm öncesi; tarım da, biri makineleşmiş, öteki
makineleşmemiş tarım olarak iki ayrı kesimden oluştuğundan, bu süreç daha da
pekişen bir biçimde kendini göstermektedir (Emmanuel, 1976:63-64).
İşte merkez-çevre kuramının determinizmi bu noktada belirlenmektedir:
Bütün bu sömürü ilişkisi, kapitalist bir ortamda yer almaktadır. Daha doğru
bir deyişle, --kapitalizm, merkez ve uydu ülkeler arasındaki bu hiyerarşik
sömürü ilişkisidir.-- (Frank, 1967;Gülalp, 1979:30) . Böylece, sömürü ve
--merkez-çevre-- hiyerarşisi, kapitalist dünya içindeki gelişmemiş ya da
azgelişmiş ülkelerin yazgısı olmaktadır. |