Aslında dikkatle bakıldığı zaman, --ikili yapı--yı Osmanlı devlet geleneğinin
pek çok alanında görmek olanaklıdır. Hukuk alanı, bu --ikilik--in en güzel
örneklerinden biridir. Kur'an'a dayalı ve İmparatorluğun dinsel niteliğini
belirleyen ve yansıtan --şeriat-- ile, devlet yönetimi gereklerinin doğurduğu
--Örfi-- hukuk hemen hemen tümüyle --ikili-- bir hukuk sistemini yansıtır (Mumcu,
1963:28-54).
Bir yanda --devşirme-- sistemine dayalı yeniçeriler, öte yanda yerel
kişilerden oluşan sipahiler, bir başka ikiliğin simgesiydiler. Bir yanda
İmparatorluğun --merkez--i, öte yanda --çevre--si yer atmıştı sanki (Mardin,
1973:174).
Ayrıca bir başka nokta, yönetim savaşı içinde olan --devşirme-- vezirler ile
--asilzade-- vezirler arasında saray entrikaları biçiminde gelişen, fakat tüm
toplumsal yapıyı etkileyen --ikilik--ti.
Saray kültürü ile halk kültürü arasında ortaya çıkan --ikilik-- ise çok
ünlüdür ve buraya dek sayılan tüm siyasal, toplumsal ve ekonomik
--ikilik--lerin bir yansıması olduğu için çok da köklü ve belirgindir. |